ورم کردن سیاهرگهای مقعد و راست روده در بارداری امری شایع است به خصوص در سه ماهه سوم که رحم بزرگ شده و بر رگها فشار می آورد. هموروئید یا بواسیر ممکن است درد، خارش، سوزش یا خونریزی ایجاد کند به خصوص در حین یا بعد از اجابت مزاج.

در حالی که بدن تغییرات زیادی را در بارداری متحمل میشود، بواسیر نیز میتواند به عنوان یک عارضه ناخواسته دیگر افزوده شود. اما خوشبختانه معمولا بواسیر ضرری برای مادر و کودک ندارد و غالبا پس از زایمان بواسیر مشکلی ایجاد نمیکند. اگر چه ممکن است درد و فشار زایمان باعث بدتر شدن آن شود اما پس از زایمان احتمالا از بین میرود.

برخی از زنان در بارداری برای اولین بار دچار هموروئید میشوند . کسانی که پیش از بارداری گرفتار این وضعیت بوده اند احتمال بیشتری دارد که دوباره در بارداری دچار شوند.

چه عواملی منجر به بواسیر در بارداری میشوند؟

  • با رشد جنین، رحم بزرگتر میشود و شروع میکند به فشار آوردن بر لگن. این رشد و سنگینی رحم فشار زیادی بر رگهای اطراف مقعد و راست روده وارد کرده و موجب تورم و دردناک شدن آنها میشود.
  • افزایش هورمون پروژسترون در بارداری نیز در هموروئید نقش دارد چرا که این هورمون جنسی، دیواره های سیاهرگها را شل کرده و آنها را مستعد تورم میکند.
  • افزایش حجم خون که باعث بزرگ شدن رگها میشود نیز میتواند در بروز بواسیر در دوران بارداری نقش داشته باشد.

سه علت دیگر ایجاد هموروئید در بارداری عبارتند از:

  • فشار در حین دفع مدفوع
  • فشاری که برای حمل وزن اضافی بارداری وارد میشود
  • نشستن یا ایستادن به مدت طولانی

بواسیر در زنان بارداری که یبوست دارند شایع است.

بر اساس تحقیقات منتشر شده در  journal BMJ Clinical Evidence 38 درصد از زنان باردار دوره ای در بارداری دچار یبوست میشوند. یک علت آن میتواند رشد جنین و بزرگ شدن رحم و فشار آوردن آن به روده باشد. مکمل های آهن نیز میتوانند در این زمینه نقش داشته باشند به همین علت بهتر است تلاش شود آهن مورد نیاز در بارداری از طریق رژیم غذایی دریافت شود.

از طرفی هورمونهای بارداری نیز میتوانند حرکت غذا در دستگاه گوارش را کند کنند و باعث افزایش احتمال یبوست شوند.

 

چگونه از بواسیر در بارداری جلوگیری کنیم؟

پیشگیری از یبوست کلید پیشگیری از بواسیر است. در اینجا توصیه هایی برای این منظور آمده است:

غذاهای پر فیبر بخورید

مایعات زیاد مصرف کنید

به محض احساس نیاز به دفع به توالت بروید

سعی کنید به مدت طولانی در حالت ایستاده یا نشسته نمانید و هر ساعت چند دقیقه راه بروید

در مورد مصرف ملین از پزشک سوال کنید

هر روز ورزشهای کِگِل را انجام دهید (ورزشهای کگل عضلات کف لگن را تقویت کرده و از راست روده، مقعد و مثانه پشتیبانی میکنند و گرش خون در این نواحی را بهبود می بخشند)

 

درمان بواسیر در بارداری چیست؟

بواسیر معمولا پس از زایمان خود به خود بهتر میشود اما تا آن زمان برای برطرف کردن درد و خارش میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:

چند بار در روز در تشت حاوی آب گرم بنشینید.

با کمپرس سرد چند بار در روز ناحیه مقعد را سرما دهی کنید تا ورم و درد کاهش یابد.

همیشه مقعد را خشک و تمیز نگه دارید. برای جلوگییر از تحریک مقعد از دستمال مرطوب نوزاد استفاده کنید.

برای کاهش خارش میتوانید جوش شیرین (خشک یا مرطوب) به این ناحیه بزنید.

از درمانهای حاوی نارون کوهی (ویچ هزل witch hazel) استفاده کنید. 

 

دکتر بهزاد رحمانی متخصص جراحی عمومی