غده تایموس یا تیموس (thymus ) در بخش جلوی سینه درست زیر استخوان جناغ سینه و جلوی قلب قرار دارد و بخشهایی از آن (لوبها) تا گردن کشیده شده اند. غده تیموس بخشی از دستگاه ایمنی بدن محسوب میشود و نقش مهمی در رشد انسان دارد. عمل جراحی برداشتن غده تیموس پس از تولد، تاثیری بر سیستم ایمنی نمیگذارد.

تایمکتومی یا تیمکتومی (thymectomy ) به عمل جراحی برداشتن غده تیموس که مشخص شده است در بروز میاستنی گراویس نقش دارد، گفته میشود. تقریبا 10% از بیمارانی که میاستنی گراویس دارند، دچار تایموما (نوعی تومور غده تیموس) میشوند. اگر چه بیشتر این تومورها به کندی رشد میکنند و خوش خیم هستند اما برخی ممکن است سرطانی باشند.

تایمکتومی برای بیماران زیر 60 سال که ضعف متوسط تا شدید ناشی از میاستنی گراویس را تجربه میکنند، توصیه میشود. ممکن است برای بیمارانی هم که ضعف خفیف دارند اما بیماری شان بر تنفس یا بلع تاثیر گذاشته است، انجام شود. عمل تایمکتومی برای همه افراد مبتلا به تایموما نیز توصیه میشود.

 

فواید عمل برداشتن غده تیموس 

در بیمارانی که تایمکتومی به آنها توصیه شده، چند هدف از این درمان مد نظر است:

  • کاهش ضعف
  • کاهش مصرف دارو
  • دستیابی به بهبودی دائمی از این بیماری

عمل برداشتن غده تیموس برای کمک به بهبود بیماران در بلند مدت، در نظر گرفته میشود.

 

عمل جراحی برداشتن غده تیموس چگونه است؟ 

برای عمل جراحی برداشتن غده تیموس، سه رویکرد جراحی اصلی وجود دارد:

  • برش از جناغ (Trans-sternal): در این رویکرد عمل از استخوان جناغ انجام میشود، غده تیموس و در صورت نیاز چربی مجاور تیموس برداشته میشود. در برخی رویکردها ممکن است بر روی گردن نیز انجام شود تا پزشک مطمئن شود همه تیموس به طور کامل برداشته شده است.
  • برش از گردن(Transcervical): در این روش از پایین گردن استفاده میشود و ممکن است سینه نیز درگیر جراحی شود تا چربی مجاور تیموس برداشته شود.
  • ویدئوسکوپی: در این رویکرد برشهای کوچکی در سینه (سمت راست یا چپ) ایجاد میشود و لوله های باریک انعطاف پذیری که به آنها اسکوپ میگویند و حاوی فیبر نوری هستند وارد بدن میشوند تا جراح داخل را مشاهده کرده و تیموس و در صورت لزوم بافتهای چربی متصل به آن را بردارد.

روش تیمکتومی از جناغ سینه شایعترین روش مورد استفاده برای برداشتن غده تیموس است.

اگر چه روشهای جراحی با هم تفاوت دارند اما هدف در همه آنها یکی است و جراح تلاش میکند تا حد ممکن غده تیموس را کامل بردارد. برخی از جراحها موافق برداشتن بافت چربی متصل به تیموس هستند و برخی دیگر تنها خود تیموس را برمیدارند.

نوع گسترده تایمکتومی جناغ سینه (با برداشتن بافتهای چربی متصل به آن) بیشتر استفاده میشود اما تصور میشود روش تایمکتومی از گردن و ویدئوسکوپی کم تهاجمی نیز همین کارایی را دارد.

 

بهبودی پس از عمل جراحی برداشتن غده تیموس 

پس از عمل جراحی بسته به این که چه نوع جراحی بر روی شما انجام شود و وضعیت سلامت عمومی تان چگونه است، ممکن است به دستگاه کمک تنفسی (ونتیلاتور) نیاز داشته یا نداشته باشید. پس از جدا کردن لوله های تنفسی، از بیمار خواسته میشود به دفعات نفس عمیق کشیده و سرفه کند تا ریه ها از مخاط پاک شود.

ممکن است بیمار یک یا دو لوله در سینه داشته باشد که به ظرف تخلیه ترشحات وصل هستند. در این صورت اندکی پس از جراحی لوله ها کشیده میشوند.

میزان درد پس از برداشتن غده تیموس در روش تایمکتومی گردنی و ویدئوسکوپی خفیف است اما در روش جناغی کمی درد بیشتر است. با این حال درد موقتی بوده و با مسکن به خوبی کنترل میشود. معمولا ظرف سه تا پنج روز درد برطرف میشود.

طول مدت بستری در بیمارستان بستگی به روش جراحی و بنیه بیمار دارد. بیشتر بیماران میتوانند ظرف چند روز تا یک هفته، مرخص شوند.

مدت زمانی که باید استراحت کنید و از فعالیت و کار بپرهیزید بستگی به شرایط و نوع جراحی و همچنین شغل تان دارد. به طور متوسط سه تا شش هفته فعالیت باید محدود شود اما در مشاغلی که فعالیت شدید است ممکن است این مدت طولانی تر در نظر گرفته شود.

 

دکتر بهزاد رحمانی