زندگی پس از درمان سرطان معده

برای افرادی که سرطان معده داشته اند، درمان شامل برداشتن یا تخریب سرطان بوده است. پایان درمان برای بیمار هم هیجان انگیز است هم استرس زا. ممکن است از درمان راحت شوید اما تازه نگران احتمال بازگشت سرطان خواهید شد. این امر برای همه افراد مبتلا به سرطان کاملا طبیعی است.

بسیاری از افرادی که سرطان داشته اند بیماری آنها کاملا برطرف شده و هرگز باز نمیگردد. برخی افراد ممکن است شیمی درمانی کرده باشند و برخی درمان هدفمند یا درمانهای دیگر. همه این کارها برای درمان و کنترل سرطان صورت گرفته است. اما اکنون که همه چیز را پشت سر گذاشته اید، باید سعی کنید با شرایط جدید زندگی خوبی داشته باشید و تا جایی که میتوانید تنش های درونی خود را کم کنید.

زندگی پس از سرطان به معنی بازگشت به برخی کارهای آشنا و روزمره و انجام برخی کارها و راهکارهای جدید است.

مراقبتهای پس از سرطان معده 

اگر درمان سرطان را تمام کرده اید، پزشک باید نظارت دقیق و منظمی بر وضعیت شما داشته باشد. بسیار مهم است که تمامی پیگیریهای لازم را در فواصلی که پزشک به شما میگوید، مرتبا انجام بدهید. در این جلسات سوالاتی در مورد هر گونه مشکل احتمالی از شما پرسیده میشود و ممکن است معایتات یا آزمایشهایی نیز صورت بگیرد تا علائم سرطان معده یا عوارض درمان بررسی شود.تقریبا هر درمان سرطان، عوارض جانبی نیز به دنبال دارد. برخی از این عوارض چند هفته و برخی چند ماه طول میکشند و یا حتی ممکن است برخی تا آخر عمر با شما بمانند. درباره هر تغییر یا مشکلی که متوجه آن شده اید، با پزشک خود صحبت کنید.

بیشتر پزشکان توصیه میکنند هر سه تا شش ماه یک بار (در سال اول) برای معاینه و بررسی علائم مراجعه کنید. پس از یک سال این مراجعات حداقل باید سالانه باشند. آزمایشهایی نیز ممکن است لازم باشد. معمولا در همه جلسات پیگیری نیازی به اسکن نیست اما اگر علائم مشکوکی دیده شود اسکن نیز انجام میشود.

اگر جراحی داشته اید، احتمالا در مورد ایجاد تغییراتی در برنامه غذایی با شما صحبت میشود یا از شما خواسته میشود به متخصص تغذیه مراجعه کنید.

افرادی که جراحی داشته اند به خصوص اگر بخش بالایی معده آنها برداشته شده باشد احتمالا نیاز به آزمایش خون منظم برای بررسی میزان پروتئین در بدن دارند و ممکن است نیاز به مکمل ویتامین از جمله تزریق ویتامین ب 12 داشته باشند. قرص ویتامین ب 12 در صورتی که بخش بالایی معده برداشته شده باشد، جذب نمیشود.

از پزشک درباره برنامه درمانی آتی خود سوال بپرسید 

در مورد برنامه درمانی و وضعیت خود در آینده از پزشک بپرسید. ممکن است برنامه مراقبت درمانی شما در آینده به صورت زیر باشد:

معاینات و آزمایش طبق برنامه زمانی مشخص

تعیین زمانهایی برای برخی آزمایشهایی که ممکن است در آینده لازم باشند مانند آزمایش غربالگری سرطانهای دیگر یا آزمایشهایی برای بررسی تاثیرات دراز مدت سرطان یا درمان آن بر بدن شما

دادن فهرستی از عوارض جانبی احتمالی بلند مدتی که پس از درمان ممکن است تجربه کنید از جمله این که انتظار چه مشکلاتی را باید داشته باشید و در چه صورت فورا به پزشک مراجعه کنید

برنامه غذایی و ورزشی

تغذیه بیماران سرطان معده 

تغذیه صحیح در زندگی امروزی کار سختی است و ممکن است در حالی که برای بیماران سرطان معده اهمیت آن بسیار بیشتر است، پس از مدتی که از درمان گذشته این توصیه ها فراموش شود. به خصوص برای سرطانهایی که بر دستگاه گوارش تاثیر میگذارند مانند سرطان معده تغذیه پس از درمان اهمیت زیادی دارد. سرطان یا درمان سرطان معده بر هضم و جذب غذا تاثیر میگذارد. حالت تهوع ممکن است یکی از مشکلاتی باشد که در حین درمغان یا پس از برخی انواع درمان سرطان تجربه کنید. ممکن است اشتهای خود را از دست بدهید یا کاهش وزن داشته باشید.

اگر کاهش وزن داشته اید یا در غذا خوردن مشکل دارید، بهترین کار این است که هر چیزی که برایتان جذاب است بخورید. قانون این است: هر چیزی که میتوانید و هر زمانی که میتوانید، بخورید. ممکن است کم کردن حجم وعده ها و افزایش تعداد آنها (مثلا هر دو تا سه ساعت یک بار) تا زمان بهبودی شرایط، موثر واقع شود. اکنون زمان محدودیت غذایی و رژیم گرفتن نیست. یادتان باشد این مشکلات معمولا به مرور زمان بهبود می یابند و قرار نیست تا آخر با آنها دست و پنجه نرم کنید. برای بهبود برنامه غذایی خود و دریافت مواد مغذی لازم با متخصص تغذیه مشورت کنید.

اگر بخشی از معده یا همه آن برداشته شده است ممکن است لازم باشد وعده های غذایی خود را کوچک کنید اما تعداد آنها را در طول روز بیشتر کنید. همچنین احتمالا توصیه میشود تا مدتی پس از غذا خوردن، لم ندهید و دراز نکشید بلکه حالت بدن طوری باشد که بالاتنه صاف و قائم باشد.

برخی از بیمارانی که سرطان معده داشته اند، مشکلاتی مانند حالت تهوع، اسهال، تعریق و گر گرفتگی پس از خوردن را تجربه میکنند. به این وضعیت سندرم دامپینگ گفته میشود. هنگامی که بخشی از معده یا همه آن برداشته میشود، غذایی که بلعیده شده به سرعت وارد روده میشود در نتیجه این علائم تجربه میشود. به مرور زمان این علائم برطرف میشوند.

شکل- تغذیه با لوله ژژونوستومی

برخی افراد ممکن است نیاز به تغذیه با لوله ای به نام لوله ژِژونوستومی (jejunostomy tube ) داشته باشند. لوله در روده کوچک قرار داده میشود. این کار از طریق سوراخ کوچکی در پوست روی شکم (طی یک عمل جراحی کوچک) انجام میشود. این لوله امکان تغذیه مایعات و وارد کردن مستقیم آنها به روده کوچک را فراهم می سازد تا به جلوگیری از کاهش وزن شدید و بهبود تغذیه فرد کمک شود.

در مواردی که کمتر شایع است ممکن است لوله در بخش پایینی معده جایگذاری شود که در این صورت به آن لوله گاستروستومی (gastrostomy tube) گفته میشود.

پرونده پزشکی خود را حتما نگه دارید 

حتی پس از پایان درمان بسیار مهم است که بیمه خود را ادامه بدهید و تمامی مدارک پزشکی اعم از آزمایشها، عکسها و نسخه داروها را نگه دارید. چرا که پس از مدتی پزشکتان و یا پزشک جدیدی که به او مراجعه میکنید چیزی از سوابق شما به خاطر نمی آورد بنابراین باید سابقه پزشکی خود را همیشه داشته باشید تا در مواقع لزوم بتوانید آن را به پزشک نشان دهید. از همه مدارک خود نسخه کپی بگیرید و پیش خود بایگانی کنید.

چگونه احتمال بازگشت سرطان معده را کمتر کنم؟ 

اگر سرطان معده داشته اید، با اقداماتی مانند ورزش کردن، تغذیه صحیح و مصرف برخی مکملها میتوانید تا حدی خطر بازگشت سرطان را کمتر کنید. متاسفانه هنوز مشخص نیست این کارها تا چه حد در کاهش بازگشت سرطان موثر هستند.

اگر چه مشخص شده است که مصرف زیاد میوه ها و سبزیجات و حفظ وزن سالم با کاهش خطر سرطان معده همراه است اما تاثیر آنها بر جلوگیری از بازگشت سرطان در آینده چندان مشخص نیست. با این حال تاثیر مثبت این اقدامات بر سلامت روان و سلامت سایر اعضای بدن کاملا شناخته شده است.

استعمال دخانیات به وضوح با سرطان معده مرتبط است بنابراین قطعا باید سیگار را کنار بگذارید. یافته ها نشان میدهند ترک سیگار اشتها و همچنین سلامت بدن را بهبود میبخشد و احتمال ابتلا به سرطانهای دیگر را نیز کمتر میکند. اگر برای ترک سیگار نیاز به کمک دارید، حتما از یک متخصص کمک بگیرید تا این کار را عملی کنید.

مکملهای غذایی و سرطان معده 

تا کنون شواهدی مبنی بر این که مکمل غذایی از جمله ویتامینها، مواد معدنی و داروهای گیاهی خطر بازگشت سرطان معده را کاهش میدهند، به دست نیامده است. معنی این حرف این نیست که هیچ مکمل و گیاه دارویی کمکی نمیکند بلکه چیزی در این زمینه اثبات نشده است.

همه مکملهای غذایی خواه طبیعی باشند یا شیمیایی ممکن است عوارضی هم داشته باشند بنابراین در صورتی که میخواهید چیزی مصرف کنید حتما با پزشک در میان بگذارید.

آیا ممکن است پس از درمان سرطان، سرطان دیگری بگیرم؟ 

افرادی که سرطان معده داشته اند همانند افراد دیگر ممکن است دچار سرطانهای دیگر هم بشوند. در واقع افرادی که از سرطان معده جان سالم به در برده اند در خطر بیشتر برخی انواع سرطان قرار دارند بنابراین غربالگری برخی سرطانهای دیگر نیز باید صورت بگیرد.