پکتوس اکسکاواتوم (Pectus excavatum) یا سینه قیفی وضعیتی است که در آن جناغ سینه فرد فرو رفتگی دارد. در موارد شدید وسط قفسه سینه فرورفتگی مشخص قاشقی شکل دارد.

اگر چه فرورفتگی جناغ سینه اغلب اندکی پس از تولد مشخص میشود اما شدت آن معمولا در دوران رشد بلوغ، افزایش می یابد. پکتوس کاواتوم در پسران شایعتر از دختران است. موارد شدید آن میتواند در عملکرد قلب و ریه اختلال ایجاد نماید اما موارد خفیف ممکن است تنها باعث کاهش اعتماد به نفس کودک شود. عمل جراحی میتواند این بدشکلی قفسه سینه را اصلاح نماید.

 

علائم پکتوس اکسکاواتوم چیست؟ 

در بسیاری از افرادی که سینه قیفی شکل دارند، تنها نشانه بیماری فرو رفتگی اندک سینه است. در بعضی از افراد عمق فرورفتگی در اوایل نوجوانی بیشتر میشود و تا بزرگسالی بدتر میشود. در موارد شدید، استخوان جناغ سینه ممکن است قلب و ریه را تحت فشار قرار بدهد. علائم و نشانه های پکتوس اکسکاواتوم که بر ریه یا قلب تاثیر گذاشته است، به صورت زیر است:

کمتر بودن تحمل فرد برای ورزش

سریع بودن ضربان قلب یا تپش قلب

عفونتهای تنفسی مکرر

خس خس یا سرفه

درد سینه

مور مور قلب

خستگی

 

چه عواملی باعث ایجاد پکتوس اکسکاواتوم میشوند؟ 

اگر چه علت دقیق آن نامشخص است اما وراثت میتواند در آن نقش داشته باشد چون گاهی در این وضعیت سابقه خانوادگی دیده میشود.

 

عوامل زمینه ساز پکتوس اکسکاواتوم چیست؟ 

این وضعیت در پسرها شایعتر است. همچنین در افراد زیر بیشتر دیده میشود:

  • سندرم مارفان (Marfan syndrome)
  • سندرم اهلرز – دانلوس (Ehlers-Danlos syndrome)
  • نقص استخوان زایی (Osteogenesis imperfect)
  • سندرم نونان (Noonan syndrome)
  • سندرم ترنر (Turner syndrome)
  • عوارض ناشی از پکتوس اکسکاواتوم چیست؟ 
    موارد شدید پکتوس اکسکاواتوم میتواند قلب و ریه را تحت فشار قرار داده یا قلب را به یک طرف هل بدهد. موارد خفیف پکتوس اکسکاواتوم نیز میتواند منجر به مشکلات اعتماد به نفس و منزوی شدن فرد شود.
    مشکلات قلب و ریه : اگر عمق فرورفتگی جناغ سینه زیاد باشد ممکن است فضای موجود برای باز و منبسط شدن ریه در هنگام تنفس، کم شود. همچنین قلب تحت فشار قرار میگیرد و ممکن است به سمت چپ قفسه سینه رانده شده و توانایی پمپاژ آن کاهش یابد.
     
    تشخیص پکتوس اکسکاواتوم چگونه انجام میشود؟ 
    این وضعیت معمولا به سادگی با معاینه سینه تشخیص داده میشود اما ممکن است دکتر انواع آزمایشهای دیگر را برای بررسی مشکلات قلب و ریه انجام دهد که عبارتند از:
    عکس پرتوی ایکس از سینه
    توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن)
    الکتروکاردیوگرام (نوار قلب)
    اکوکاردیوگرام (اکوی قلب)
    آزمون عملکرد ریه
    تست ورزش
  • روشهای درمان پکتوس اکسکاواتوم چیست؟ 
    اگر مشکل فرورفتگی سینه شدید باشد، دکتر ممکن است عمل جراحی را توصیه نماید. دو عمل جراحی شایع که برای اصلاح سینه قیفی شکل استفاده میشود، از نظر اندازه برش و برداشتن یا برنداشتن  غضروف با هم تفاوت دارند:
    جراحی با برش کوچکتر: در این روش کم تهاجمی تر، برش کوچکی در یک طرف سینه، زیر هر بازو ایجاد میشود. ابزاری بلند و دوربین باریک فیبر نوری از طریق برش وارد بدن میشود. یک میله فلزی منحنی در زیر جناغ سینه فرورفته، قرار داده میشود تا آن را تا اندازه ای که به حالت نرمال برسد، بلند کند. در برخی موارد بیش از یک میله به کار گرفته میشود. میله ها پس از دو یا سه سال برداشته میشوند.
  • جراحی با برش بزرگتر: برشی در وسط قفسه سینه ایجاد میشود تا جراح مستقیما جناغ سینه را ببیند. غضروف تغییر شکل یافته که دندانها ها را به پایین استخوان جناغ متصل میکند برداشته میشود و جناغ سینه در حالت طبیعی قرار گرفته و با ابزار خاص فلزی یا توری، در جای خود ثابت میشود. پس از شش یا دوازده ماه این وسیله های پشتیبان جناغ، برداشته میشوند.
    بیشتر افرادیکه برای اصلاح سینه قیفی شکل عمل جراحی انجام میدهند، از نتیجه آن راضی هستند. بهترین نتیجه زمانی به دست می آید که عمل جراحی در دوران جهش رشد بلوغ انجام شود اما بزرگسالان نیز میتوانند از این عمل بهره مند شوند.
     
    آزمایشهای بالینی 
    پژوهشهای در حال انجام، درمانهای جدیدی را بررسی میکنند تا از این بیماری تا حد ممکن پیشگیری شود یا بهتر مدیریت و درمان شود