عوامل زمینه ساز سرطان ریه
سرطان ریه سه نوع اصلی دارد که با دانستن نوع آن روش درمان انتخاب میشود. اگر نمی‌دانید نوع سرطان ریه که دارید کدام است، از پزشک خود سؤال کنید و اطلاعات لازم را دریافت نمایید.
سرطان ریه غیر اسمال سل
سرطان ریه غیر اِسمال سِل یا غیر سلول کوچک (Non-small cell lung cancer)، شایع‌ترین نوع سرطان ریه است. کارسینوم سلولهای سنگ‌فرشی (Squamous cell carcinoma)، آدنوکارسینوم و کارسینوم سلول بزرگ، همگی جزء زیر مجموعه های سرطان ریه غیر اسمال سل هستند. اگر به سرطان ریه غیر اسمال سل مبتلا هستید این که بدانید قرار است چه مسائلی پیش بیاید و چگونه آنها برخورد کنید، کمک زیادی می‌کند. در اینجا در مورد سرطان ریه غیر اسمال سل از جمله ریسک فاکتورهای آن بیشتر می‌خوانید.
عوامل زمینه ساز سرطان ریه غیر اسمال سل
ریسک فاکتورها یا عوامل زمینه ساز به چیزهایی گفته میشود که احتمال ابتلا به یک بیماری را افزایش میدهد. سرطان‌های مختلف عوامل زمینه ساز مختلف دارند. برخی از عوامل زمینه ساز مانند سیگار کشیدن قابل تغییر هستند و برخی دیگر مانند سابقه خانوادگی یا سن فرد، قابل تغییر نیستند. یادتان باشد داشتن یک یا چند عامل زمینه ساز به این معنی نیست که دچار این بیماری می‌شوید. برخی افرادی که دچار سرطان ریه می‌شوند ممکن است هیچ یک از عوامل زمینه ساز آن را نداشته باشند.
الف- عوامل زمینه‌ساز سرطان ریه که می‌توانید کنترل کنید
- استعمال دخانیات
سیگار کشیدن یکی از عوامل اصلی سرطان ریه است. حدود 80% از مرگ ناشی از سرطان ریه نتیجه سیگار کشیدن است. خطر ابتلا به سرطان ریه در بین افراد سیگاری خیلی بیشتر از افراد غیر سیگاری است. هر چه طول مدت سیگار کشیدن بیشتر باشد و تعداد بیشتری سیگار در روز مصرف کنید احتمال سرطان ریه بیشتر میشود.
مصرف سیگار و پیپ و سیگار برگ تقریباً به یک اندازه احتمال سرطان ریه را افزایش میدهند . سیگار لایت (سبک) یا کم تار ( low-tar) به اندازه سیگارهای معمولی خطر سرطان ریه را به دنبال دارد. دود کردن سیگارهای مِنتول ممکن است خطر بیشتری هم داشته باشد چون منتول به افراد سیگاری امکان میدهد عمیقتر دود را استنشاق کنند.
قرار گیری در معرض دود دیگران: اگر سیگاری نیستید اما دود حاصل از دخانیات دیگران را نفس می‌کشید، احتمال سرطان ریه در شما افزایش پیدا می‌کند. قرارگیری در معرض دود سیگار دیگران هر ساله عامل بیش از 7000 مرگ بر اثر سرطان ریه می‌باشد. برای ترک سیگار خود و عزیزان خود کمک حرفه ای دریافت کنید.
- قرارگیری در معرض گاز رادون
گاز رادون یک گاز رادیواکتیو است که در حالت طبیعی در فضا وجود دارد و حاصل تجزیه اورانیوم موجود در خاک و سنگ است. گاز رادون را نمی‌توانید ببینید، بچشید یا بو کنید بنابراین متوجه آن نمی‌شوید اما بر اساس گزارش US Environmental Protection Agency ، گاز رادون دومین عامل سرطان ریه در ایالت متحده و اولین عامل سرطان ریه در بین افراد غیر سیگاری محسوب میشود.
در فضای باز میزان گاز رادون بسیار کم است و خطر ساز نیست اما در فضاهای بسته ممکن است غلظت آن افزایش پیدا کند. گاز رادون از طریق دم وارد ریه ها شده و احتمال سرطان ریه را بیشتر می‌کند.
در فضاهای سرپوشیده و به ویژه زیرزمین و پارکینگ‌های سرپوشیده میزان گاز رادون معمولاً زیاد است.
- قرارگیری در معرض آزبست
افرادی که با آزبست سروکار دارند چند برابر دیگران در خطر مرگ ناشی از سرطان ریه قرار دارند. احتمال سرطان ریه در افرادی که با آزبست کار میکنند خیلی بیشتر از افراد سیگاری است. مشخص نیست که چه میزان یا چه مدت مواجهه با آزبست خطر سرطان ریه را بیشتر می‌کند. در افرادی که در معرض مقدار زیادی آزبست قرار دارند، خطر مزوتلیوم (mesothelioma) نیز بیشتر است. مزوتلیوم نوعی سرطان است که در پلورا (لایه احاطه کننده ریه ها) شروع میشود.
در سال‌های اخیر قوانینی برای محدود کردن مواجهه با آزبست ایجاد شده است.
- قرارگیری در معرض عوامل سرطان‌زا در محل کار
عوامل سرطان‌زا در برخی از محیط‌های کاری وجود دارد که خطر سرطان ریه را افزایش میدهند. این مواد سرطان‌زا عبارتند از:
- سنگ‌های حاوی مواد رادیواکتیو مانند اورانیوم
- استنشاق مواد شیمیایی مانند آرسنیک، برلیوم، سیلیس، کادمیوم، کلرید وینیل، ترکیبات نیکل، ترکیبات کروم، محصولات زغال، گاز خردل و اترهای کلرومتیل.
- ماشینهای دیزلی
- آرسنیک موجود در آب
بررسی‌هایی که بر روی مردم جنوب شرق آسیا و آمریکای جنوبی که آب آشامیدنی حاوی مقدار زیادی آرسنیک مصرف میکنند، انجام شده است نشان میدهد احتمال سرطان ریه در این افراد بیشتر است. در بیشتر این تحقیقات، میزان آرسنیک موجود در آب خیلی بیشتر از آب آشامیدنی معمولی است.
- برخی از مکمل‌های غذایی
تحقیقاتی که بر روی برخی مکمل‌های خوراکی و غذایی مانند قرصهای ویتامین و تأثیر آنها بر کاهش سرطان ریه صورت گرفته است نتایج نامید کننده ای به دنبال داشته است. در حقیقت در دو پژوهش بزرگ که مشخص شد در افراد سیگاری که مکمل بتاکاروتن مصرف می‌کردند احتمال سرطان ریه بیشتر شد. نتایج این تحقیقات نشان میدهد افراد سیگاری باید از مصرف مکمل‌های بتاکاروتن پرهیز کنند.
ب- عوامل زمینه سازی که نمی‌توانید تغییر دهید
- سابقه پرتو درمانی در ناحیه ریه‌ها
افرادی که برای درمان سرطان، در محدوده سینه پرتو درمانی داشته اند، بیشتر در خطر سرطان ریه قرار دارند به خصوص اگر سیگار میکشند. مثلاً افرادی که تحت درمان بیماری هوچکین ( Hodgkin) قرار گرفته اند یا زنانی که پس از برداشتن پستان (ماستکتومی) برای درمان سرطان پستان، پرتو درمانی انجام داده اند، بیشتر در خطر سرطان ریه قرار دارند. زنانی که پس از لامپکتومی (جراحی برداشتن تومور) پرتو درمانی انجام داده اند به نظر نمی‌رسد بیشتر از دیگران در خطر سرطان ریه قرار داشته باشند.
- آلودگی هوا
آلودگی هوا در شهرها به خصوص در نزدیکی جاده های پرترافیک، احتمال سرطان ریه را کمی بیشتر می‌کند. این خطر بسیار کمتر از خطر سیگار کشیدن است اما برخی تحقیقات برآورد میکنند حدود پنج در صد از کل مرگ‌های ناشی از سرطان ریه در سرتاسر دنیا به علت آلودگی هوا اتفاق می‌افتد.
- سابقه خانوادگی یا سابقه قبلی سرطان ریه
اگر قبلاً سرطان ریه داشته اید، در خطر بیشتر ابتلای مجدد به سرطان ریه قرار دارید. اگر خواهر یا برادر یا کودک مبتلا به سرطان ریه دارید احتمال ابتلا به آن در شما کمی بیشتر است به خصوص اگر خویشاوند مبتلا به سرطان ریه، جوان باشد. هنوز مشخص نیست چه میزان از این افزایش احتمال سرطان به علت وجود ژن مشترک در اعضای خانواده است و چه میزان از آن به علت قرارگیری در محیط مشترک حاوی عوامل سرطان‌زا مانند دود سیگار یا گاز رادون می‌باشد. محققان دریافته اند ژنتیک در برخی از خانواده هایی که سابقه سرطان ریه در آنها زیاد است نقش دارد.
پ- عوامل زمینه ساز سرطان ریه که تأثیر آنها ثابت نشده است
- ماریجوانا یا حشیش
مصرف ماریجوانا که با عنوان حشیش شناخته میشود، به نظر می‌رسد احتمال سرطان ریه را افزایش میدهد. دود حشیش حاوی تار (قطران) و بسیاری از عوامل دیگر سرطان‌زاست که در دود تنباکو نیز وجود دارد. تار ماده چسبنده و جامد است که پس از سوختن باقی می‌ماند و دود آن حاوی مواد مضر زیادی است. سیگاری حشیش معمولا تا آخر کشیده میشود و بسیار عمیق استنشاق میشود و دود آن به مدت طولانی در ریه ها نگه داشته میشود. این باعث میشود همه مواد سرطان زا فرصت جایگیری در ریه را داشته باشند.
افرادی که حشیش مصرف میکنند نسبت به سیگار مقدار کمتری از آن در یک روز یا یک هفته مصرف میکنند. هر چه مقدار دودی که میبینید کمتر باشد تصور تاثیر آن بر سرطان ریه سخت تر است.
از آنجایی که مصرف این مواد خلاف قانون است، تحقیقات بر روی آن و پی بردن به ارتباط این مواد و سرطان ریه دشوار است. از طرفی بیشتر افرادی که حشیش مصرف میکنند، سیگار نیز میکشند بنابراین تفکیک تاثیر این دو ماده مضر بر روی ریه، دشوار است. به همین علت برای بررسی خطرات مصرف حشیش تحقیقات بیشتری لازم است.
- تالک و پودر تالک
تالک یک ماده معدنی (کانی) است که به شکل طبیعی در زمین وجود دارد و ممکن است حاوی آزبست باشد. برخی تحقیقات نشان میدهند معدنچیان تالک در خطر بیشتر سرطان ریه و سایر بیماریهای تنفسی قرار دارند چرا که در مواجهه با تالک گرید صنعتی قرار گرفته اند اما برخی مطالعات دیگر افزایش سرطان ریه در این افراد را تایید نمیکنند.
پودر تالک از تالک به دست می آید. در ایالات متحده از دهه هفتاد میلادی قانونی مقرر شد که به موجب آن همه محصولات خانگی تالک اعم از محصولات مراقبتی پوست کودک، بدن و کرمهای صورت باید عاری از آزبست باشند. هنوز داده هایی مبنی بر این که استفاده از پودر تالک در لوازم آرایشی سرطان ریه را افزایش میدهد به دست نیامده است.
دیدگاه خود را بنویسید