از آنجایی که کبد در حالت سیروز، سفت میشود خون نمیتواند به راحتی در آن گردش کند بنابراین فشار داخل رگی که خون را به کبد میرسانند، بالا میرود. این رگ ورید پورت خوانده میشود. هنگامی که فشار آن بالا برود، به این وضعیت پرفشاری یا هایپرتنشن پورتال میگویند. به منظور پایین آوردن این فشار ،خون از طریق رگهای دیگر عبور میکند. برخی از این رگها که واریس خوانده میشوند، در مری (لوله ای که غذا را از دهان به معده منتقل میکند) یا خود معده دیده میشوند. هنگامی که فردی دچار سیروز میشود، فشار بالای ورید پورت به اندام دیگری به نام طحال برمیگردد. این باعث بزرگ شدن و تخریب شمار زیادی از پلاکتها میشود. پلاکتها ذراتی در خون هستند که به انعقاد کمک میکنند.
در سیروز ورودی خون به کبد مسدود میشود و موادی مانند آمونیاک که در حالت عادی توسط کبد پاکسازی میشدند در سیستم گردش خون جریان می یابند.
در سیروز کبدی، جدا از مشکلاتی که در گردش خون کبد به وجود می آید در مراحل پیشرفته تر دیگر سلولهای کبدی سالم برای انجام همه کارهای کبد باقی نمانده اند بنابراین این سلولها نمیتوانند موادی مانند آلبومین و عوامل انعقاد خون را که کبد در حالت طبیعی تولید میکند، تولید نمایند.
سرطان کبد که به کارسینوم هپتاسلولار نیز شناخته میشود، میتواند در اثر سیروز در شرایطی که بخشی از سلولهای آسیب دیده کبد شروع به تکثیر خارج از کنترل میکنند، اتفاق بیفتد. از آنجایی که کبد دیگر درست عمل نمیکند، یک یا چند عارضه ممکن است به وجود بیاید که اغلب اولین نشانه این بیماری است:
شکل- مراحل آسیب دیدن کبد در کبد چرب به ترتیب از بالا به پایین: کبد سالم- کبد چرب – فیبروز کبد- سیروز
عوارض و علائمی که سیروز کبدی ایجاد میکند
- ورم و آب آوردن: هنگامی که آسیب کبدی پیش میرود و به مراحل بعدی میرسد، مایع در پاها و شکم جمع میشود که به آن آب آوردن گفته میشود. آب آوردن شکم منجر به عفونت خطرناک پریتونیت باکتریایی میشود.
- کبودی و خونریزی: هنگامی که کبد تولید پروتئینهای ضروری برای انعقاد خون را کند یا متوقف میکند، بدن فرد به راحتی کبود میشود یا خونریزی میکند.
- پرفشاری رگ پورتال: در حال طبیعی خون از روده ها و طحال از طریق ورید پورتال به کبد میرود اما در سیروز، گردش خون کند میشود در نتیجه فشار داخل این سیاهرگ بالا میرود.
- گاستروپاتی و واریس مری: هنگامی که فشار رگ پورتال بالا میرود، ممکن است رگهای خونی مری یا معده بزرگ شوند (به ترتیب واریس و گاستروپاتی). احتمال پارگی رگهای خونی بزرگ شده وجود دارد چرا که دیواره ها نازک هستند و ممکن است چنین فشاری را نتوانند تحمل کنند. اگر رگ پاره شود، خونریزی جدی در مری یا بالای معده ممکن است اتفاق بیفتد که نیاز به درمان پزشکی فوری دارد.
- بزرگ شدن طحال: هنگامی که فشار داخل رگ پورتال بالا میرود، طحال نیز بزرگ میشود و گلبولهای سفید و پلاکتهای بیشتری را نگه میدارد. این منجر به کاهش تعداد این سلولها در خون میشود. کمبود تعداد پلاکت ممکن است اولین شاهد ابتلا به سیروز کبدی باشد.
- زردی: زردی زمانی اتفاق می افتد که کبد بیمار بیلی روبین کافی از خون تصفیه نمیکند. این باعث زردی پوست و چشمها و تیرگی رنگ ادرار میشود. بیلی روبین رنگدانه ای است که رنگ زرد مایل به قرمز به صفرا میدهد.
- سنگ صفرا: اگر سیروز مانع جریان یافتن آزادانه صفرا به کیسه صفرا شود، صفرا سفت شده و سنگ میشود.
- حساسیت به دارو: سیروز توانایی کبد در تصفیه کردن و جدا سازی دارو از خون را ضعیف میکند. بنابراین داروها مدت زمان بیشتر از حد انتظار در خون باقی می مانند و در بدن جمع میشوند. این باعث میشود فرد به داروها و عوارض جانبی آنها حساس تر شود.
- انسفالوپاتی کبدی: کبدی که درست کار نمیکند نمیتواند سموم را از خون حذف کند. در نتیجه سموم در مغز جمع میشوند. تجمع سموم در مغز، انسفالوپاتی کبدی نام دارد و میتواند عملکرد ذهنی را کاهش داده و به کما منجر شود. علائم کاهش علمکرد ذهنی شامل گیجی، تغییر شخصیت، ضعف حافظه، مشکل در تمرکز و تغییر الگوی خواب است.
- مقاومت به انسولین و دیابت نوع 2: سیروز باعث مقاومت به انسولین میشود. انسولین هورمونی است که توسط لوزالمعده ترشح میشود و بدن را قادر میسازد که از گلوکز خون به عنوان منبع انرژی استفاده کند. با مقاومت به انسولین، چربی، عضله بدن و سلولهای کبد نمیتوانند انسولین را به درستی استفاده کنند. در نتیجه گلوکز موجود در خون استفاده نمیشود و جمع میشود. بالا رفتن گلوکز خون باعث میشود لوزالمعده سعی کند نیاز به انسولین را با تولید انسولین بیشتر براورده کند. قند خون بالا می ماند در نتیجه دیابت نوع 2 اتفاق می افتد.
- سرطان کبد: کارسینوم هپتاسلولار نوعی سرطان کبد است که در کسانی اتفاق می افتد که سیروز دارند. این سرطان نرخ مرگ و میر بالایی دارد اما چندین گزینه درمانی برای ان وجود دارد.
- مشکلات دیگر: سیروز باعث اختلال عملکرد سیستم ایمنی شده و خطر عفونت را بالا میبرد. همچنین میتواند باعث نارسایی کلیه و ریه شود.
دیدگاه خود را بنویسید