سوالات متداول در مورد یبوست (Constipation)
یبوست چیست؟
یبوست مشکلی است که در آن حرکات روده فرد با احساس ناراحتی همراه بوده یا در دفعات بسیار کم رخ می دهد.
از آنجایی که دفع طبیعی مدفوع بسته به خود شخص سه بار در روز یا سه بار در هفته می باشد، زمانی که اجابت مزاح کمتر از سه بار در هفته بوده و مقدار کمی مدفوع سفت و خشک دفع شود فرد دچار یبوست شده است.
چه چیزی باعث یبوست می شود؟
مدفوع سفت و خشک نتیجه جذب آب بیش از حد روده بزرگ است. به طور معمول، همانطور که غذا در طول روده بزرگ (کلون) حرکت می کند، روده آب آن را جذب می کند و مدفوع تشکیل می دهد. سپس انقباضات عضلانی مدفوع را به سمت راست روده می راند و تا رسیدن به آنجا بیشتر آب جذب شده و مدفوع را جامد می کند.
وقتی انقباضات عضلانی روده بزرگ کند باشد، مدفوع به آرامی در روده بزرگ حرکت می کند و در نتیجه آب زیادی جذب می شود. برخی از شایع ترین علل یبوست عبارتند از:
- مصرف برخی دارو ها
- عدم انجام فعالیت بدنی و ورزش
- دریافت نکردن مایعات کافی
- نبود فیبر کافی در رژیم غذایی
- سندرم روده تحریک پذیر
- نادیده گرفتن میل به اجابت مزاج
- تغییر در عادات یا شیوه زندگی، مانند سفر، بارداری و پیری
- مشکلات عملکرد روده
- استفاده نادرست از ملین ها
علائم یبوست چیست؟
اگر چه ممکن است هر فردی تجربه ی متفاوتی از علایم را داشته باشد، موارد زیر شایع ترین علائم یبوست هستند:
- حرکات دشوار و دردناک روده
- اجابت مزاج کمتر از سه بار در هفته
- احساس نفخ یا ناراحتی
- احساس سستی
- درد شکم
علائم یبوست ممکن است شبیه سایر بیماری ها یا مشکلات پزشکی باشد. همیشه برای تشخیص با پزشک خود مشورت کنید.
یبوست چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک در ابتدا سوالاتی در مورد سن بیمار و وجود خون در مدفوع، تغییرات اخیر در عادات روده یا کاهش وزن می پرسد. سپس به بررسی سابقه پزشکی پرداخته و معاینه جسمی انجام می دهد.
- بررسی سابقه پزشکی. برای کمک به تعیین علت یبوست، پزشک سوالاتی را در مورد یبوست، از جمله طول مدت علائم، دفعات اجابت مزاج و... را می پرسد.
- معاینه جسمی. معاینه فیزیکی ممکن است شامل معاینه دیجیتال رکتوم (DRE) نیز باشد، که در آن پزشک یک انگشت دستکش دار و روغن زده شده را وارد راست روده می کند تا تونوس عضلانی را که مقعد را می بندد ارزیابی کند. این معاینه همچنین به تشخیص حساسیت، انسداد، خون، مقدار و کالیبر (قطر) مدفوع و بزرگی رکتوم کمک می کند.
سایر آزمایشات تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تصویر برداری اشعه ایکس از شکم
- سری GI تحتانی (معده-روده ای) که به آن تنقیه باریم نیز می گویند و در آن رکتوم، روده بزرگ و قسمت تحتانی روده کوچک بررسی می شود. در این روش باریم به عنوان تنقیه به رکتوم وارد می‌شود و عکس برداری با اشعه ایکس از شکم، تنگی ها (نقاط باریک)، انسداد و سایر مشکلات را نشان می‌دهد.
- کولونوسکوپی. با این روش تمام طول روده بزرگ با استفاده از یک لوله بلند، منعطف و روشن مشاهده شده و اغلب می تواند به شناسایی رشد غیر طبیعی، بافت ملتهب، زخم و خونریزی کمک کند و در صورت نیاز نمونه برداری انجام شود.
- سیگموئیدوسکوپی قسمت داخلی روده بزرگ را بررسی می کند و در شناسایی علل اسهال، درد شکم، یبوست، رشد غیرطبیعی و خونریزی مفید است. در این روش یک لوله کوتاه، منعطف و روشن، به نام سیگموئیدوسکوپ، از طریق راست روده وارد می شود. اسکوپ هوا را به داخل روده می دمد تا آن را باد کند و دیدن داخل آن را آسان تر کند.
- مطالعه ترانزیت کولورکتال نشان می دهد که غذا چطور در روده بزرگ حرکت می کند. بیمار کپسول های حاوی نشانگر های کوچک را می بلعد و حرکت آن در طول روده بزرگ، چندین بار و سه تا هفت روز بعد از بلعیدن با تصویر برداری اشعه ایکس ثبت می شود. در طول آزمایش باید یک رژیم غذایی با فیبر بالا را رعایت کرد.
- تست های عملکرد آنورکتال یبوست ناشی از عملکرد غیرطبیعی مقعد یا راست روده را تشخیص می‌دهند.
درمان یبوست بر چه اساسی انجام می شود؟
بر اساس شرایط زیر درمان یبوست تعیین می شود:
- سن، سلامت کلی و سابقه پزشکی
- وسعت بیماری
- تحمل شما برای مصرف دارو ها، رویه ها یا درمان های خاص
- انتظارات و نظر و ترجیح شما برای درمان
یبوست چطور درمان می شود؟
اغلب، یبوست را می توان از طریق تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی درمان کرد. این روش ها علائم را تسکین می دهند و به پیشگیری از این بیماری کمک می کنند:
- اصلاح رژیم غذایی. رژیم غذایی با 20 تا 35 گرم فیبر در روز به تشکیل مدفوع نرم و حجیم کمک می کند. افزودن غذا هایی مانند لوبیا، غلات کامل، غلات سبوس دار، میوه ها و سبزیجات تازه در افزودن فیبر به رژیم غذایی و محدود کردن غذا هایی مانند بستنی، پنیر، گوشت و غذا های فرآوری شده که حاوی فیبر کم یا بدون فیبر هستند نیز می تواند مفید باشد.
- ملین ها. ملین ها ممکن است بعد از اینکه تغییر رژیم غذایی و شیوه زندگی موثر نبود، تجویز شوند.
- حذف یا تغییر دارو
- بیوفیدبک برای درمان یبوست مزمن ناشی از اختلال عملکرد آنورکتال استفاده می شود. این درمان ماهیچه هایی را که آزاد شدن حرکات روده را کنترل می کنند، دوباره آموزش می دهد.
تغییرات سبک زندگی، مانند افزایش مصرف آب و آب میوه، ورزش منظم و دادن زمان کافی برای اجابت مزاج روزانه می تواند مفید باشد.
منابع فیبر کدامند؟
نان. در این گروه نان سبوس دار، مافین سبوس گندم و ذرت بو داده دارای فیبر متوسطی هستند.
غلات. در این گروه گندم خرد شده، مینی گندم مات، بلغور جو دوسر، موسلیکس، گرانولا، سبوس جو دوسر دارای فیبر متوسط هستند.
سبزیجات. چغندر، کلم بروکلی، کلم بروکسل، کلم، هویج، ذرت، لوبیا سبز، نخود سبز، بلوط و کدو حلوایی، اسفناج، سیب زمینی با پوست و آووکادو دارای فیبر متوسط هستند.
میوه ها. سیب با پوست، خرما، پاپایا، انبه، شلیل، پرتقال، گلابی، کیوی، توت فرنگی، سس سیب، تمشک، شاه توت و کشمش دارای فیبر متوسط هستند و آلوی پخته و انجیر خشک دارای فیبر بالایی هستند.
جایگزین های گوشت. کره بادام زمینی و آجیل دارای فیبر متوسط بوده و لوبیا پخته، نخود سیاه، لوبیا گاربانزو، لوبیا لیما (لوبیا عروس)، لوبیا چیتی، لوبیا قرمز و آجیل مخلوط دارای فیبر بالایی هستند.
عوارض یبوست چیست؟
در نتیجه زور زدن برای اجابت مزاج ناشی از یبوست هموروئید ایجاد می شود و وقتی مدفوع سفت باعث کش آمدن عضله اسفنکتر شود شقاق مقعدی (پارگی پوست اطراف مقعد) رخ می دهد. این اتفاق می تواند منجر به خونریزی مقعدی شود.
گاهی اوقات، زور زدن باعث افتادگی رکتوم می شود و مقدار کمی از پوشش روده از دهانه مقعد به بیرون رانده می شود. یبوست همچنین ممکن است باعث نهفتگی مدفوع (مدفوع غیر قابل دفع) شود که بیشتر در کودکان و افراد مسن رخ می دهد. مدفوع سفت روده و رکتوم را چنان محکم می‌بندد که فشار طبیعی کولون برای دفع مدفوع کافی نیست.
دیدگاه خود را بنویسید