سوالات متداول در مورد پر کاری تیروئید (Hyperthyroidism)


پر کاری تیروئید چیست؟

وقتی غده تیروئید بیش از حد فعال است و هورمون های تیروئید را بیش از حد نیاز بدن تولید می کند فرد دچار پرکاری تیروئید شده است. این امر باعث می شود متابولیسم فرد بالا رود.

چه چیزی باعث پرکاری تیروئید می شود؟

پرکاری تیروئید دلایل مختلفی دارد. که شامل موارد زیر است:

  • بیماری گریوز. که یک اختلال خود ایمنی است و شایع ترین علت پرکاری تیروئید است و زمانی اتفاق می افتد که یک آنتی بادی تیروئید را بیش از حد تحریک کند. این بیماری اغلب در زنان جوان تا میانسال و همچنین در بین افراد یک خانواده دیده می شود.
  • گواتر ندولر سمی این بیماری زمانی اتفاق می افتد که یک یا چند توده (ندول) غده تیروئید، بیش از حد فعال شوند.
  • تیروئیدیت. که زمانی رخ می دهد که تیروئید تحریک شود. به طور موقت باعث پرکاری تیروئید می شود. سپس تیروئید اغلب کم کار می شود.

پرکاری تیروئید ممکن است به دلایل دیگری نیز رخ دهد که شامل موارد زیر است:

  • مصرف بیش از حد داروهای هورمون تیروئید برای درمان کم کاری تیروئید
  • مصرف ید بیش از حد در رژیم غذایی
  • داشتن یک تومور غیر سرطانی (خوش خیم) در غده هیپوفیز که باعث پرکاری تیروئید شود

چه کسانی در خطر پرکاری تیروئید هستند؟

این شرایط ممکن است احتمال ابتلا به پرکاری تیروئید را برای افراد بیشتر کند.

  • زن بودن
  • داشتن سن بالای 60 سال
  • داشتن مشکلات تیروئید در گذشته
  • وجود سابقه مشکلات تیروئیدی در خانواده
  • ابتلا به بیماری هایی مانند دیابت نوع 1
  • مصرف بیش از حد ید با خوردن غذا های غنی از ید یا دارو های حاوی این ماده شیمیایی.
  • بارداری یا بچه دار شدن در شش ماه گذشته

علائم پرکاری تیروئید چیست؟

علائم و نشانه ها برای هر فردی متفاوت است. در اینجا به متداول ترین آن ها اشاره شده است:

  • عصبی بودن
  • تحریک پذیری
  • عرق کردن بیش از حد معمول
  • نازک شدن پوست
  • موهای ظریف و شکننده
  • عضلات ضعیف، به ویژه در قسمت بالای بازو و ران
  • دست های لرزان
  • ضربان قلب سریع (تپش قلب)
  • فشار خون بالا
  • حرکات بیش از حد معمول روده
  • کاهش وزن
  • مشکلات خواب
  • چشم های برجسته
  • حساسیت به نور
  • گیجی
  • سیکل قاعدگی نامنظم در زنان
  • خستگی و کمبود انرژی
  • بزرگتر از حد طبیعی بودن غده تیروئید

البته این علایم ممکن است مربوط به بیماری دیگری هم باشد. پس برای اطمینان حتماً به پزشک مراجعه کنید.

پرکاری تیروئید چگونه تشخیص داده می شود؟

در ابتدا پزشک در مورد سابقه پزشکی فرد سوالاتی را می پرسد و سپس آزمایش، سونوگرافی یا اسکن را برای تشخیص انجام می دهد که شامل موارد زیر است:

  • آزمایشات خون برای اندازه گیری میزان هورمون تیروئید و هورمون محرک تیروئید
  • سونوگرافی تیروئید برای تشخیص وجود گره در غده تیروئید
  • اسکن تیروئید که در آن با استفاده از یک ماده رادیواکتیو تصویری از غده تیروئید به دست می آید.

پرکاری تیروئید چگونه درمان می شود؟

درمان این بیماری به علائم، سن، سلامت عمومی و همچنین شدت این بیماری در فرد بستگی دارد و بر این اساس درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • دارو. می تواند به کاهش سطح هورمون های تیروئید در خون کمک کند.
  • ید رادیواکتیو به شکل قرص یا مایع. سلول های غده تیروئید را به آرامی از بین می برد تا هورمون تیروئید کمتری ساخته شود.
  • عمل جراحی. ممکن است لازم باشد تا تمام یا بخشی از تیروئید برداشته شود.
  • مسدود کننده های بتا. این دارو ها از عملکرد هورمون تیروئید در بدن جلوگیری می کنند که به رفع ضربان قلب سریع و تپش قلب کمک می کند.
  • استروئید ها. این داروها را می توان برای آرام کردن التهابی که باعث برخی از اشکال تیروئیدیت می شود استفاده کرد.

عوارض پرکاری تیروئید چیست؟         

اگر پرکاری تیروئید درمان نشود، ممکن است این عوارض را داشته باشد:

  • بحران تیروتوکسیک (Thyroid crisis)، زمانی اتفاق می افتدکه علائم به دلیل استرس یا بیماری بدتر می شود.
  • مشکلات قلبی، مانند ریتم غیر طبیعی یا نارسایی قلبی
  • استخوان های ضعیف و شکننده (پوکی استخوان)
  • مشکلات بارداری، مانند سقط جنین، زایمان زودرس و پره اکلامپسی یا فشار خون بالا

اگر علائم فرد بدتر شد یا علائم جدیدی اضافه شد حتماً به پزشک خود اطلاع دهد. اگر زنی در سنین باروری است و می خواهد باردار شود، ابتدا با پزشک خود صحبت کند تا تیروئید او بررسی شود.

دکتر بهزاد رحمانی