سوالات متداول در مورد واریس در دستگاه تناسلی زنانه (واریکوسیته فرج)


برای حمایت از جنین در حال رشد، در بدن زن باردار، تغییراتی صورت می گیرد. این تغییرات باعث می شود رگ ها در ناحیه تناسلی تحت فشار قرار گرفته و متورم شوند. این رگ ها ظاهر ناخوشایندی دارند اما معمولاً حدود شش هفته بعد از زایمان و بدون درمان از بین می روند.

واریکوسیته فرج چه کسانی را تحت تاثیر قرار می دهد؟

واریس های دستگاه تناسلی معمولاً در دوران بارداری به خصوص در ماه سوم یا چهارم ظاهر می شوند. در موارد نادر، افرادی که باردار نیستند نیز به آن مبتلا می شوند. در صورت داشتن سندرم احتقان لگن (PCS) احتمال ابتلا به واریکوسیته فرج بیشتر است.

علائم واریس دستگاه تناسلی چیست؟

واریس ولو در ظاهر و احساس ناحیه تناسلی تغییر ایجاد می کند و ممکن است علایم زیر را نشان دهد:

  • رگ های برآمده ای که در زیر پوست مایل به آبی یا ارغوانی به نظر می رسند.
  • سیاهرگ هایی که پیچ خورده، متورم یا به صورت دسته ای به نظر می رسند.
  • سیاهرگ هایی که فقط روی ناحیه مورد نظر یا همراه با ورید های دیگر در قسمت بالای ران، باسن یا ساق پا ظاهر می شوند.

همچنین ممکن است فرد تغییر احساسات زیر را داشته باشد:

  • نواحی برجسته ای از پوست با ورید های متورم در زیر آن.
  • احساس پری، فشار، درد، خارش یا ناراحتی در ناحیه تناسلی.
  • درد یا ناراحتی در قسمت بالای ران و کمر.
  • درد یا ناراحتی که در اثر مقاربت یا ایستادن طولانی مدت بدتر می شود.

چه چیزی باعث ایجاد واریکوسیته فرج می شود؟

واریس های فرج زمانی ظاهر می شوند که سیاهرگ های فرج برای گردش خون تلاش می کنند. این سیاهرگ ها خون را از پایین تنه و لگن و بر خلاف نیروی جاذبه به سمت قلب حرکت می‌دهند. وقتی این سیاهرگ ها بتوانند جریان خون را ثابت نگه دارند، فرد متوجه انجام این کار مهم این سیاهرگ ها نخواهد شد. وقتی خونی وجود داشته باشد که حرکت آن بیشتر از توانایی این ورید ها باشد، خون شروع به تجمع و متورم شدن در رگ ها می کند.

بدن در طول بارداری دچار تغییرات زیر می شود که شانس ابتلا به واریکوسیته فرج را افزایش می دهد:

  • افزایش جریان خون به لگن. در زمان بارداری خون بیشتری به لگن جریان می یابد. حجم خون بیشتر به این معنی است که ورید ها باید کار بیشتری انجام دهند تا خون اضافی را به قلب منتقل کنند. گاهی اوقات، رگ های متورم می‌شوند، زیرا نمی‌توانند تمام جریان خون اضافی را تحمل کنند.
  • افزایش اندازه رحم. در دوران بارداری رحم برای حمایت از رشد جنین بزرگتر می شود. این وزن جدید به ناحیه لگن، به ورید های فرج فشار می آورد.
  • تغییرات هورمونی. سطح هورمون ها در دوران بارداری تغییر می کند و برخی از این تغییرات می تواند پوشش رگ ها را تحت تاثیر قرار دهد بطوری که کشش بیشتری پیدا کنند و کمتر قادر به مهار خونی باشند که در داخل آن ها جریان دارد. در نتیجه رگ ها می توانند بزرگتر و پیچ خورده شوند.

در مورد عوامل ایجاد واریس فرج در افرادی که باردار نیستند اطلاعات کمی وجود دارد. این احتمال وجود دارد که ژنتیک بر نحوه مدیریت جریان خون در رگ ها تأثیر بگذارد.

واریس ولو چگونه تشخیص داده می شود؟

در ابتدا پزشک رگ ها را بدون فشار (دراز کشیدن) و با فشار (ایستاده) با هم مقایسه کند. سپس ممکن است با سونوگرافی میزان گردش خون و اندازه رگ ها و وجود آن ها در سایر قسمت های لگن بررسی شود. 

واریس ولو چگونه درمان می شود؟

درمان بستگی به باردار بودن یا نبودن فرد و ارتباط ورید های واریسی دستگاه تناسلی با ورید های متورم در سایر قسمت های بدن دارد. در صورت بارداری به احتمال زیاد واریس ها بعد از زایمان خود به خود درمان می شوند. درصورتی که فرد باردار نبوده یا بیش از سه ماه از زایمان او می گذرد و رگ ها هنوز وجود دارند، پزشک می تواند درمان های زیر را توصیه کند:

  • اسکلروتراپی (Sclerotheraphy). این رایج ترین نوع درمان واریس ولو است. پزشک یک محلول مایع یا کف را به رگ ها تزریق می کند که باعث زخم، بسته شدن و در نهایت ناپدید شدن رگ ها می شود.
  • بستن رگ (Lingation). در این روش پزشک می تواند برش های کوچکی در پوست ایجاد کند تا بتواند به رگ ها دسترسی داشته باشد و بخش های کوچکی از آن ها را بردارد.

همچنین می توان از اقدامات مدیریتی برای کمک به رفع این مشکل استفاده کرد. در مورد انتخاب نحوه درمان با پزشک خود مشورت کنید.

چگونه می توان علائم واریس را مدیریت کرد؟

واریس دستگاه تناسلی معمولاً شش هفته پس از زایمان از بین می رود اما برای مدیریت علائم باید موارد زیر رعایت شود:

کارهایی که نباید انجام شوند:

  • برای مدت طولانی نشستن، چمباتمه زدن یا ایستادن. این موقعیت ها باعث می شود خون در رگ ها راحت تر جمع شود.
  • خوردن غذا های شور. نمک باعث می شود که مایعات بیشتری در بدن ذخیره شده و به رگ ها فشار بیاورد.

کارهایی که باید انجام نشوند:

  • برای کمک به بهبود جریان خون، باید مقدار زیادی آب، حداقل 8 فنجان در روز، نوشیده شود.
  • برای بهبود گردش خون، در هنگام خواب باسن باید بالاتر از شکم قرار بگیرد.
  • فرد باید دراز بکشد و باسن خود را بالا یا به پهلوی چپ خود قرار دهد تا فشار را از روی ورید های فرج برداشته شود.
  • باید برای ناحیه لگن از یک لباس حمایت کننده استفاده شود.

چگونه می توان از واریس ولو جلوگیری کرد؟

نمی توان از واریس ولو جلوگیری کرد اما می توان برای بهبود کلی گردش خون اقدامات زیر را انجام داد:

  • داشتن ورزش و تمرین منظم.
  • داشتن رژیم غذایی سالم
  • پوشیدن کفش راحت
  • ننشستن بیش از حد
  • پوشیدن لباس هایی که در ناحیه کشاله ران خیلی تنگ نباشند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه شود؟

پزشک باید از واریکوسیته فرج فرد مطلع باشد چرا که می تواند در مدیریت علایم و درمان به فرد کمک کند.

ترومبوز ورید عمقی (DVT) یک لخته خون جدی است که در بین افراد مبتلا به واریکوسیته فرج نادر است. با این حال، ایده خوبی است که فرد بداند علائم آن چیست و در صورت وقوع باید فوراً به پزشک مراجعه کند. در این شرایط ناحیه مورد نظر دردناک، قرمز و متورم بوده و لمس آن سخت است.

آیا واریس ولو درد دارد؟

واریس دستگاه تناسلی برای همه افراد یکسان نیست. ممکن است فرد در ناحیه مورد نظر با درد کم یا شدید روبرو شود. چه رگها احساس درد داشته باشند یا نه، بهتر است به پزشک اطلاع داده شود.

آیا پیاده روی برای واریس فرج مفید است؟

پیاده روی به گردش خون در سراسر بدن کمک می کند. فقط باید مواظب بود چرا که فعالیت بیش از حد می تواند رگ ها را دردناک تر کند.