تنگی تراشه (Tracheal Stenosis)
تنگی نای چیست؟
زمانی که التهاب یا بافت اسکار در نای موجب باریک شدن آن شده و تنفس را سخت کند فرد دچار تنگی نای شده است. این وضعیت بصورت اکتسابی و یا مادر زادی است.
چه کسانی دچار تنگی نای می شوند؟
تنگی نای اکتسابی در مقایسه با نوع مادر زادی شایع تر است و در کودکان و بزرگسالان رخ می دهد. برخی بیماری ها و درمان های پزشکی علت این نوع تنگی نای هستند.
2 نوزاد از میان 100000نوزاد، مبتلا به نوزاد تنگی مادرزادی نای ((CTS)Congenital tracheal stenosis) تشخیص داده می شود. این نوع تنگی نای یک بیماری جدی و نادر است.
آیا تنگی نای می تواند زندگی افراد را تهدید کند؟
این بیماری می تواند زندگی نوزادان را تهدید کند اما در کودکان و بزرگسالان اینطور نیست اما به هر حال از آنجایی که موجب تنگی نفس می شود می تواند کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار دهد.
تنگی ساب گلوت چیست؟
تنگی ساب گلوت با تنگی نای متفاوت است و زمانی رخ می دهد که راه هوایی در بالای نای و زیر تار های صوتی باریک شود.
علائم تنگی نای چیست؟
برخی علائم تنگی نای در کودکان و نوجوانان مشترک است. این علایم شامل ایجاد مشکل در تنفس بعد از فعالیت های روزمره، صدای خس خس در سینه، سرفه های دائمی، ناتوانی و ایجاد مشکل در خارج کردن مخاط با سرفه، سرماخوردگی های متعدد و ایجاد عفونت های تنفسی، احتقان سینه، آپنه خواب و ایجاد وقفه در تنفس و بیماری آسم که با دریافت درمان بهبودی حاصل نمی شود.
برخی علایم بیشتر در کودکان خود را نشان می دهند که شامل موارد زیر است:
کودکان در زمان شیرخوردن از سینه مادر و یا شیشه دچار مشکل می شوند و بعد از آن خسته به نظر می رسند.
کودکانی با سنین بالاتر ممکن است در زمان غذا خوردن دچار مشکل در تنفس و یا خفگی شوند. در این کودکان همچنین ممکن است اطراف بینی و لثه آبی رنگ به نظر برسد. تنفس پر سر و صدا در این کودکان نیز گزارش شده است.
چه چیزی باعث تنگی نای در بزرگسالان می شود؟
تحقیقات نشان داده است که بیش از 60 درصد از تنگی نای در بزرگسالان در نتیجه لوله گذاری برای درمان بیماری های تنفسی ایجاد می شود. گفتنی است علاوه بر لوله گذاری دلایل زیر نیز می تواند موجب تنگی نای شود:
- اختلال خود ایمنی مانند گرانولوماتوز همراه با پلی آنژیت (GPA)
- تنگی ایدیوپاتیک (بدون علت)
- سارکوئیدوز ریوی (بیماری التهابی ایجاد کننده ندول ها یا توده ها در ریه ها).
- بیماری التهابی یا عفونی مانند سل یا سایر عفونت های باکتریایی و ویروسی که بر سیستم تنفسی تأثیر می گذارد.
- استنشاق ماده سوز آور
- انجام تراکئوستومی
- تومور خوش خیم یا بدخیمی که بر روی نای فشار می آورد
علت تنگی نای در کودکان چیست؟
پزشکان برای کمک به تنفس در کودکان نارسی که ریه های آن ها بطور کامل تشکیل نشده از لوله های تنفسی استفاده می کنند. استفاده طولانی مدت از لوله های تنفسی برای این کودکان ممکن است آن ها را دچار تنگی نای کند.
علت تنگی نای در نوزادان چیست؟
تنگی مادرزادی نای (CTS) بیماری نادری است که در بدو تولد در نوزاد وجود دارد.
تنگی نای چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشکان از چندین روش برای تشخیص تنگی نای و تصمیم گیری در مورد نحوه درمان آن استفاده می کنند. در ادامه به آن ها اشاره خواهد شد:
- برونکوسکوپی (Bronchoscopy). پزشک در این روش در شرایطی که فرد در حالت آرامبخشی قرار دارد یک لوله نازک و قابل خم شدن را در دهان او وارد می کند و می تواند عملکرد نای را هنگام دم و بازدم ببیند.
- لارنگوسکوپی (Laryngoscopy). در این روش پزشک در مطب و یا بیمارستان، لوله ای نازک و قابل خم شدن را به گلو وارد می کند تا بتواند حنجره و نای را ببیند.
- اسکن توموگرافی کامپیوتری یا همان سی تی اسکن.
- تست عملکرد ریوی (Pulmonary Function Testing). در این روش پزشک از بیمار می خواهد تا چند فعالیت مانند پیاده روی به مدت 6 دقیقه را انجام دهد تا بتواند نحوه واکنش نای را در هنگام فعال بودن ببیند.
تنگی تراشه چگونه درمان می شود؟
تنگی تراشه معمولاً با جراحی درمان می شود. البته گاهی تنگی نای در نتیجه یک بیماری زمینه ای ایجاد می شود. در نتیجه پزشک در ابتدا بر روی این بیماری متمرکز می شود. پزشکان چندین فاکتور را پیش از انتخاب گزینه های درمانی در نظر می گیرند که شامل موارد زیر است:
- میزان فضای باز در تراشه.
- محل بخش باریک شده.
- چیزی که باعث تنگ شدن نای می شود.
درمان های جراحی رایج برای درمان تنگی نای کدامند؟
درمان های رایج جراحی عبارتند از:
اتساع نای با برونکوسکوپی (Bronchoscopic tracheal dilation). در این روش پزشک برای قرار دادن بالون یا گشاد کننده در نای از برونکوسکوپ استفاده می کند. بالون یا گشاد کننده نای را می کشد تا فرد بتواند نفس بکشد. با استفاده از این روش پزشک اطلاعات دقیق تری در مورد باریک شدن نای نیز به دست می آورد.
برونکوسکوپی لیزری (Laser bronchoscopy). در این روش پزشک از برونکوسکوپ برای متمرکز کردن پرتو لیزر بر روی بافت اسکار در نای استفاده می کند. بافت اسکار با لیزر از بین می رود و انسداد بر طرف می شود.
استنت گذاری نای و نایژه (Tracheal or Bronchial Stent Placement). استنت یک لوله سیلیکونییا فلزی کوچک است که نای و نایژه را باز نگه می دارد. استنت گذاری با استفاده از برونکوسکوپی انجام می شود.
برداشتن و بازسازی تراشه (Tracheal resection and reconstruction). ناحیه اسکار و انقباض نای بریده می شود و دو انتهای باقیمانده نای دوباره به هم دوخته می شوند و در نتیجه راه هوایی بدون انسداد ایجاد می شود.
آیا جراحی، تنگی نای را درمان می کند؟
از میان درمان های مختلف به نظر می رسد که احتمال از بین رفتن تنگی نای از طریق برداشتن و بازسازی تراشه بیشتر است اما دیگر درمان ها اغلب راه حل های موقتی هستند.
چگونه می توان خطر ابتلا به تنگی نای را کاهش داد؟
از آنجایی که شایع ترین علت تنگی نای لوله گذاری است نمی توان آن را پیش بینی کرده یا از آن اجتناب کرد.
آیا احتمال عود تنگی نای وجود دارد؟
پاسخ این سوال مثبت است. درصد عود این مشکل در افرادی که درمانی با عوارضی شامل رشد بیش از حد بافت جدید و عروق خونی داشته باشند، بیشتر است.
آیا تنگی نای یک بیماری کشنده است؟
تنگی اکتسابی تراشه، بر خلاف تنگی مادرزادی نای، معمولاً تهدید کننده زندگی نیست.
افراد مبتلا به تنگی نای در زمان مراجعه به پزشک باید چه سوالاتی از او بپرسند؟
افرادی که دچار تنگی نای هستند در زمان مراجعه به پزشک می توانند سوالاتی در مورد دلیل ابتلا به تنگی نای، جدی بودن مشکل، نیاز به جراحی برای درمان تنگی نای، عوارض جانبی بعد از جراحی و همچنین احتمال عود این مشکل بپرسند.
سخن پایانی
در بسیاری موارد لوله گذاری برای کمک به تنفس افرادی با برخی مشکلات، جان آن ها را نجات می دهد اما متاسفانه دلیل اصلی تنگی نای است که باعث دشواری تنفس می شود. البته برخی بیماری ها مانند اختلالات خود ایمنی و عفونت های تنفسی می توانند باعث این باریک شدن شوند اما جای نگرانی نیست و می توان از گزینه های درمانی مختلف برای درمان آن استفاده کرد.
دیدگاه خود را بنویسید