کیست های کبدی

کیست‌ های کبدی، کیسه‌ های پر از مایع هستند که در کبد شکل می‌ گیرند. به طور کلی این کیست ‌ها خوش‌خیم و غیرسرطانی هستند و اغلب مشکلی برای سلامت ایجاد نمی‌ کنند. تنها درصد کمی از این کیست ‌ها به اندازه ‌ای بزرگ می ‌شوند که ممکن است علائم بالینی ایجاد کنند. در برخی موارد، کیست‌ های کبدی می‌ توانند ناشی از اختلالات ارثی باشند، که در چنین شرایطی ممکن است نیاز به ارزیابی و درمان پزشکی باشد.
آیا کیست های خوش خیم کبد شایع هستند؟
کیست‌ های خوش خیم کبد، که اغلب به نام کیست ‌های ساده شناخته می ‌شوند، رایج‌ ترین نوع کیست ‌های کبدی هستند. طبق برآورد های پزشکی، این کیست ‌ها در حدود ۱۵٪ تا ۱۸٪ از جمعیت ایالات متحده و ۵٪ تا ۱۰٪ از جمعیت جهانی مشاهده می‌ شود. این مشکل نسبتا شایع است و معمولا نگرانی‌ های جدی به دنبال ندارد، اما آگاهی از آن می ‌تواند به درک بهتر و مدیریت سلامت کبد کمک کند.
چه کسانی تحت تاثیر کیست های کبدی هستند؟
به طور کلی، کیست‌ های کبدی می‌توانند در افراد  بین ۳۰ تا ۷۰ سال ظاهر شوند، اما فقط ۱۰ تا ۱۵ درصد از کسانی که به این بیماری مبتلا هستند، علائم قابل توجهی دارند. جالب است که زنان بیشتر از مردان با کیست ‌های کبدی متولد می شوند، اما به طور کلی، مردان بیشتر از زنان به این بیماری مبتلا می شوند.
آیا معمولا کیست های کبدی سرطانی هستند؟
کیست ‌های کبدی به ندرت به حالت سرطانی تبدیل می ‌شوند، اما در مواردی ممکن است که علائم قابل توجهی ایجاد کنند یا به سرطان تبدیل شوند. برآورد ها نشان می‌ دهد که تقریبا 1 تا 5 درصد از تمامی کیست ‌های کبدی ممکن است پیش سرطانی باشند و از این میان، حدود 30 درصد به سرطان تبدیل می ‌شوند. در چنین شرایطی پزشکان از روش ‌های جراحی برای درمان آن‌ ها استفاده می ‌کنند. این رویکرد درمانی نه تنها به کاهش خطرات ناشی ازسرطان کمک می کند، بلکه به بهبود کیفیت زندگی بیماران نیز می پردازد.
آیا وجود کیست در کبد خطرناک است؟
در حالی که تقریبا تمام کیست ‌های کبدی خوش‌خیم (غیر سرطانی) هستند و معمولا به اندازه ‌ای بزرگ نمی ‌شوند که علائم قابل توجهی ایجاد کنند، اما درصد کمی از آن‌ ها ممکن است به سرطان تبدیل شوند. با این وجود، دو نوع خاص از بیماری ‌های کبدی کیستیک وجود دارد که ممکن است به جراحی یا درمان‌ های دیگری نیاز داشته باشند:
بیماری هیداتید: بیماری هیداتید که به آن اکینوکال یا کیست هیداتید نیز گفته می ‌شود، به دلیل وجود انگل ‌هایی ایجاد می ‌شود که معمولا از طریق آب آلوده به انسان منتقل می‌ شوند و منبع این انگل‌ ها معمولا سگ‌ ها و گوسفند ها هستند. این انگل‌ ها توانایی این را دارند که در کبد و سایر قسمت ‌های بدن به کیست تبدیل شوند. در صورتی که این بیماری درمان نشود، ممکن است عوارضی مانند تب، یرقان و افزایش غیرطبیعی گلبول ‌های سفید خون (ائوزینوفیلی) به وجود آید. برای درمان این کیست ‌ها، پزشکان از شیمی ‌درمانی برای از بین بردن انگل ‌ها و همچنین از جراحی برای برداشتن کیست‌ ها استفاده می‌ کنند.
بیماری کبد پلی کیستیک (PLD): بیماری کبد پلی کیستیک یک اختلال نادر و ارثی است که تقریبا ۱ تا ۱۰ نفر از هر ۱۰۰۰۰۰ نفر را تحت تاثیر قرار می ‌دهد. این بیماری با ایجاد کیست ‌های خوش خیم یا ساده بر روی کبد مشخص می‌ شود که به صورت خوشه ‌های بزرگ و شبیه به خوشه های انگور ظاهر می ‌شوند. یکی از نکات جالب درباره PLD این است که تنها حدود ۲۰ درصد از مبتلایان علائم قابل توجهی را تجربه می ‌کنند و بسیاری از افراد تا رسیدن به سن بزرگسالی، هیچ نشانه ‌ای از این بیماری ندارند. با گذشت زمان و رشد کیست‌ ها، کبد ممکن است بزرگ ‌تر شود و منجر به تورم شکم و احساس ناراحتی گردد. درمان PLD معمولا شامل استفاده از دارو و در برخی موارد جراحی است که پزشکان با توجه به شدت بیماری و علائم بیمار، بهترین راهکار را ارائه می ‌دهند.
آیا کیست های کبدی خود به خود از بین می روند؟
برخی از مطالعات پزشکی نشان می ‌دهند که کیست ‌های خوش‌خیم کبدی می ‌توانند بدون نیاز به درمان به ‌طور طبیعی از بین بروند. نکته ‌ای که باید به خاطر داشت این است که بیشتر کیست‌ های کبدی خوش‌خیم هستند و به اندازه ‌ای بزرگ نمی ‌شوند که علائم قابل توجهی ایجاد کنند؛ اما در صورتی که کیست ‌ها بزرگ شوند و مشکلاتی را ایجاد کنند، ممکن است پزشکان تصمیم به جراحی برای برداشتن آن‌ ها بگیرند. این تصمیم معمولا بر اساس ارزیابی دقیق وضعیت بیمار و علائم موجود اتخاذ می ‌شود.
اندازه کیست های کبدی چقدر است؟
اندازه این کیست ها می تواند به اندازه یک سر سوزن کوچک تا اندازه 4 اینچ باشد.
چه چیزی باعث ایجاد کیست های کبدی می شود؟
بیشتر کیست های کبدی مادرزادی هستند و از بدو تولد وجود دارند، اما هنوز پزشکان به طور دقیق نمی دانند چه عواملی موجب بروز این کیست ها می شود.
کیست های کبدی دارای چه علائمی هستند؟
اکثر افرادی که کیست های خوش خیم یا سرطانی کبد دارند، هرگز علائمی را تجربه نمی کنند؛ اما اگر علائمی ظاهر شود ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درد مبهم در ناحیه بالایی سمت راست شکم
ورم یا بزرگ شدن شکم
حالت تهوع و استفراغ
کاهش اشتها یا احساس سیری پس از خوردن مقدار کمی غذا
تنگی نفس
احساس وجود توده های بزرگ در شکم
زردی پوست و چشم ها که ممکن است ناشی از مسدود شدن مجاری صفراوی به وسیله کیست ها باشد
تب و درد شدید شکم، که می تواند در پی پارگی کیست رخ بدهد
روش تشخیص کیست توسط پزشکان چگونه است؟
بسیاری از اوقات، پزشکان هنگام انجام تصویربرداری برای تشخیص بیماری های دیگر، به کیست‌ های کبدی برخورد می‌ کنند. این آزمایش ‌ها شامل موارد زیر است:
سونوگرافی: این روش با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، تصاویری زنده و واضح از اندام‌ ها و بافت ‌های داخلی ایجاد می ‌کند.
توموگرافی کامپیوتری (CT) : در این تکنیک، اشعه ایکس و یک کامپیوتر برای تولید تصاویر سه‌ بعدی دقیق از بافت‌ های نرم و استخوان ‌ها استفاده می ‌شود.
تصویر برداری رزونانس مغناطیسی (MRI) : این آزمایش بدون درد، با کمک یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی، تصاویری با کیفیت بسیار بالا از اندام‌ ها و ساختار های بدن تولید می ‌کند.
اگر در این آزمایش ‌ها، کیست ‌های کبدی شناسایی شوند، پزشکان ممکن است برای تشخیص یا رد بیماری هایی مانند کیست ‌های پیش سرطانی، بیماری کبد پلی‌کیستیک یا کیست‌ های ناشی از انگل ‌ها، اقدامات زیر را انجام دهند:
معاینه فیزیکی: بررسی وضعیت کلی سلامت بیمار و علائم موجود.
بررسی سوابق پزشکی: پزشکان ممکن است از فرد درباره سابقه بیماری‌ های کبدی مزمن و همچنین تاریخچه خانوادگی و سفر هایشان سوال کنند.
آزمایش‌ های سرودیاگنوستیک (Serodiagnostic tests): این آزمایش‌ ها به شناسایی آنتی ‌بادی‌ های خاص در نمونه‌ های خون کمک می‌ کنند.
سونوگرافی با کنتراست: در این روش، امواج صوتی به بافت‌ ها ارسال می ‌شوند و پژواک ‌های آن ‌ها به تصاویر دقیق ‌تری تبدیل می ‌شود.
این مراحل به تشخیص بهتر و مدیریت موثر شرایط مرتبط با کیست‌ های کبدی کمک کرده و این اطمینان را می‌ دهد که بیمار به بهترین نحو ممکن تحت مراقبت قرار خواهد گرفت.
نحوه درمان کیست های کبدی چگونه است؟
اکثر کیست ‌های خوش خیم یا ساده کبدی نیازی به درمان ندارند؛ با این حال، پزشکان ممکن است کیست ‌های بزرگ ‌تر از ۴ سانتی ‌متر را برای جلوگیری از مشکلات احتمالی جراحی کنند. برای برداشتن کیست ‌های بزرگ خوش خیم، کیست‌ های ناشی از بیماری کبد پلی‌کیستیک و کیست ‌های پیش سرطانی یا سرطانی، روش‌ ها و جراحی ‌های مختلفی وجود دارد که عبارتند از:
آسپیراسیون از راه پوست: در این روش، پزشکان با استفاده از سونوگرافی یا سی‌ تی ‌اسکن، سوزن یا کاتتری را به داخل کیست وارد کرده و مایع آن را تخلیه می ‌کنند.
فنستراسیون کیست: این جراحی شامل برداشتن دیواره کیست‌ های بزرگ است و به کاهش اندازه آن ‌ها کمک می ‌کند.
رزکسیون کبدی: در این جراحی، قسمت ‌هایی از کبد که تحت تأثیر کیست‌ ها قرار دارند، برداشته می ‌شود.
آمبولیزاسیون ترانس شریانی (TACE): در این روش، پزشکان دارو های ضد سرطان را به یکی از شریان ‌های خون‌ رسان به کبد تزریق کرده و سپس ماده ‌ای برای انسداد شریان اضافه می ‌کنند، این کار موجب می ‌شود که دارو به طور مستقیم در محل تومور باقی بماند.
عمل جراحی: این روش برای برداشتن کیست‌ های خوش‌خیم یا سرطانی به کار می ‌رود.
پیوند کبد: این درمان به ویژه برای بیماری کبد پلی‌کیستیک مورد استفاده قرار می ‌گیرد، زمانی که دارو یا جراحی برای برداشتن کیست‌ ها موثر نباشد.
آیا می توان از ایجاد کیست های کبدی جلوگیری کرد؟
اکثر کیست ‌های کبدی به صورت مادر زادی وجود دارند، به این معنا که در زمان تولد در بدن کودک هستند و معمولا نمی ‌توان از ابتلا به آن‌ ها پیشگیری کرد. این کیست‌ ها اغلب به دلیل ناهنجاری ‌های ژنتیکی که در مراحل رشد کبد در دوران جنینی ایجاد می ‌شوند، به وجود می ‌آیند.
شخص مبتلا به کیست کبدی چه انتظاراتی باید داشته باشد؟
پیش ‌آگهی و نتایج مورد انتظار افراد به نوع کیست کبدی‌ شان بستگی دارد:
برخی از کیست ‌های خوش‌خیم (غیرسرطانی) در کبد هیچ ‌گونه علامتی ایجاد نمی‌ کنند. در این موارد، پزشک ممکن است پیشنهاد کند که هر سه ماه یک ‌بار به مدت یک سال، آزمایش‌ های تصویربرداری مانند سونوگرافی انجام دهد تا اطمینان حاصل شود که کیست ‌ها نه تغییر کرده ‌اند و نه بزرگ ‌تر شده ‌اند.
در برخی دیگر از موارد، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن کیست ‌های بزرگ خوش‌خیم یا کیست‌ های سرطانی باشد. مطالعات نشان می ‌دهد که این کیست ‌ها پس از جراحی به ‌ندرت دوباره ظاهر می ‌شوند. همچنین پزشک می‌تواند بر اساس شرایط خاص بیمار، برنامه ‌ای برای آزمایش‌ های بعدی تعیین کند.
در صورت تشخیص کیست کبدی چگونه از خود مراقبت کنیم؟
بسیاری از افراد برای درمان کیست‌ های کبدی خود ممکن است به جراحی یا روش ‌های دیگر نیاز پیدا کنند. اگر شما نیز در چنین شرایطی هستید، بهتر است که از پزشک خود مشاوره بگیرید. پزشک به شما کمک می کند تا عوارض جانبی درمان را بهتر مدیریت کنید و اطلاعات ضروری را برای تصمیم‌ گیری آگاهانه در اختیارتان قرار می دهد.