سرطان گلو
سرطان گلو به سرطانی میگویند که از حلق یا حنجره آغاز میشود. گلو یک لوله ماهیچه ای است که از پشت بینی آغاز شده و به گردن میرسد. سرطان گلو بیشتر از سلولهای چربی آغاز میشود که سطح درونی گلو را پوشانده اند. حنجره درست در زیر گلو جای دارد. حنجره از غضروف ساخته شده و تارهای صوتی در آن جای دارند که با لرزش آنها صدا درست میشود و میتوانیم حرف بزنیم.
انواع سرطان گلو چیست؟
سرطان گلو یک اصطلاح کلی برای سرطانهایی است که در بخش گلو رخ میدهند. اگر چه بیشتر سرطانهای گلو دربردارنده سلولهای یکسانی هستند ولی برای سرطان بخشهای گوناگون گلو، واژه های متفاوتی به کار میرود چون این سرطانها تفاوتهایی با یکدیگر دارند.
یادتان باشد سرطانی که از جای دیگری از بدن آغاز میشود و به گلو میزند سرطان گلو به شمار نمی آید.
انواع سرطان گلو
- سرطان نازوفارنکس (Nasopharyngeal): سرطان نازوفارنکس از نازوفارنکس که بخشی از گلو است که درست در پشت بینی جای دارد، آغاز میشود.
- سرطان اوروفارنکس (Oropharyngeal cancer): این سرطان در بخش یاز گلو که درست در پشت دهان جای دارد و لوزه ها در آن قرار دارند، آغاز میشود.
- سرطان هیپوفارنکس (Hypopharyngeal): به سرطانی گفته میشود که از بخش پایینی گلو، درست در بالای مری و نای آغاز شده است.
- سرطان گلوت: سرطانی که از تارهای صوتی آغاز میشود.
- سرطان سوپراگلوت یا فرا گلوت: سرطانهایی که از بخش بالایی حنجره آغاز شده و دربردارنده سرطانهایی است که بر اپی گلوت اثر میگذارند. اپی گلوت یک تکه غضروف است که نمیگذارد غذا به نای برود.
- سرطان ساب گلوت: از بخش پایینی حنجره (زیر تارهای صوتی) آغاز میشود.
علائم و نشانه های سرطان گلو چیست؟
علائم و نشانه های سرطان گلو از زمانی که پدیدار میشوند میتواند چنین باشد:
- سرفه
- تغییر صدا
- سخت شدن بلع
- گوش درد
- گلودرد
- کاهش وزن
در چه صورت باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر تغییری در علائمی که داشتید میبینید یا علائم گلویتان بهبود نمی یابد بهتر است برای بررسی بیشتر پیش پزشک بروید. شوربختانه نشانه های سرطان گلو اختصاصی نیستند و با بسیاری از دیگر وضعیتهای پزشکی یکسان هستند از این رو بر پایه علائم نمیتوان به این سرطان مشکوک شد.
چه عواملی باعث سرطان گلو میشوند؟
هنگامی سرطان در گلو رخ میدهد که سلولهای گلو دچار جهش ژنتیکی میشوند. این جهش ها باعث میشوند سلولها به شکل غیر قابل کنترل رشد کنند. سلولهای سالم در زمانی که از پیش برایشان برنامه ریزی شده میمیرند ولی سلولهای سرطانی به هنگام نمی میرند و رشد و تکثیر یافته و توده ای از سلولهای غیرطبیعی درست میکنند که به آن تومور میگوییم.
هنوز درست روشن نشده چه چیزی باعث جهش میشود ولی پزشکان عواملی را شناسایی کرده اند که احتمال جهش و سرطان گلو را افزایش میدهد.
عوامل زمینه ساز سرطان گلو چیست؟
این موارد احتمال سرطان گلو را افزایش میدهند:
- استعمال دخانیات مانند سیگار، قلیان، ناس و غیره: مواد شیمیایی که در تنباکو وجود دارد سرطانزا هستند و هنگامی که دود آنها یا خود مواد در تماس با گلو قرار میگیرند احتمال جهش سلولی را افزایش میدهند. یک پژوهش علمی دقیق نشان داده است که کسانی که سیگار میکشند یازده برابر دیگران دچار سرطان حنجره میشوند. یک پژوهش بزرگ دیگر که 40 سال به طول انجامید نشان داد کسانی که سیگار میکشند تقریبا 7برابر دیگران دچار سرطان گلو میشوند.
- نوشیدن زیاد الکل
- عفونت های ویروسی مانند اچ پی وی (ویروس پاپیلومای انسانی) و ویروس اپستین بار
- کم بودن میوه و سبزیجات در برنامه غذایی
- ریفلاکس اسید (برگشت اسید معده به مری)
- قرار گیری در معرض مواد سمی
راههای پیشگیری از سرطان گلو چیست؟
راهی برای پیشگیری قطعی از سرطان گلو وجود ندارد ولی با رعایت نکات زیر میتوانید احتمال آن را کاهش دهید:
- سیگار نکشید و دیگر دخانیات را نیز مصرف نکنید
- اگر الکل مینوشید، کم بنوشید
- در برنامه غذایی خود سبزیجات و میوه های فراوان بگنجانید.
- از خود در برابر اچ پی وی محافظت کنید
راههای تشخیص سرطان گلو چیست؟
برای تشخیص سرطان گلو نخست باید گلو با دقت بررسی شود. از اندوسکوپ برای بررسی بهتر میتوان بهره برد. روش دیگری به نام لارنگوسکوپی نیز وجود دارد که در آن شلنگ باریک دارای دوربین و چراغ، به حنجره فرستاده میشود تا پزشک به خوبی بتواند تارهای صوتی را ببیند.
اگر پزشک به سرطان مشکوک باشد نمونه بافت برای بررسی بیشتر در آزمایشگاه برمیدارد. نمونه را میتوان در آندوسکوپی یا لارنگوسکوپی برداشت. به این کار بیوپسی میگویند. در آزمایشگاه، متخصص پاتولوژیست نشانه های سرطان در نمونه را در زیر میکروسکوپ بررسی میکند.
همچنین ممکن است وجود اچ پی وی نیز بررسی شود تا اگر این ویروس در گلوی شما وجود دارد، داروهای درخور آن را دریافت کنید.
عکسبرداری یکی دیگر از روشهای تشخیص سرطان است. سی تی اسکن، ام آر آی و توموگرافی گسیل پوزیترون یا پت اسکن از روشهای عکسبرداری برای بررسی و تشخیص سرطان در بخشهای فراتر از گلو یا حنجره هستند.
مرحله بندی سرطان چگونه است؟
پس از تشخیص سرطان، باید مرحله آن روشن شود چرا که مرحله سرطان است که تعیین میکند چه برنامه درمانی بهتر است در پیش بگیرید.
مرحله سرطان گلو را در مقیاس یک تا چهار شماره گذاری میکنند. هر مرحله معیارهای خود را دارد. رویهم رفته سرطان گلوی مرحله یک تومور کوچکی است که به همان گلو محدود شده و هر چه مرحله سرطان بالاتر میرود یعنی بیماری بیشتر پیش رفته و گسترده تر شده است. سرطان گلوی مرحله چهار یعنی سرطان متاستاز داده و به بخشهای دیگر بدن رسیده است.
روشهای درمان سرطان گلو چیست؟
برنامه درمانی به چند چیز بستگی دارد:
- جایگاه تومور
- مرحله سرطان
- وضعیت سلامتی شما
- نوع سلولهای درگیر
- بودن یا نبودن نشانه های اچ پی وی
- ترجیح شخصی بیمار
به طور کلی روشهای درمانی زیر برای سرطان گلو ممکن است پیشنهاد شوند:
- پرتودرمانی
پرتودرمانی خود دو نوع پرتودرمانی بیرونی و درونی دارد. در پرتودرمانی بیرونی، تابش پرتوهای ایکس از دستگاه بزرگی که نزدیک آن قرار میگیرید انجام میشود ولی در پرتودرمانی درونی، دانه کوچک رادیواکتیو در درون بدن شما نزدیک به توده سرطانی جایگذاری میشود.
برای سرطان گلویی که کوچک است یا سرطانهایی که به گره های لنفاوی نرسیده اند، ممکن است پزشک تنها به پرتودرمانی بسنده کند و به درمان بیشتری نیاز نباشد ولی برای سرطانهای پیشرفته تر ممکن است در کنار آن شیمی درمانی یا جراحی نیز انجام شود.
- شیمی درمانی
در شیمی درمانی از داروهای قوی برای نابودی سلولهای سرطانی بهره برده میشود. در سرطان گلو معمولا شیمی درمانی همراه با پرتودرمانی انجام میشود. برخی داروهای شیمی درمانی باعث میشوند سلولهای سرطانی به پرتودرمانی حساس تر شوند ولی از سویی دیگر، همراهی این دو درمان با هم میتواند عوارض هر دو درمان را افزایش دهد.
- عمل جراحی
بسته به جای توده و مرحله سرطان انواع عمل جراحی برای درمان سرطان گلو وجود دارد که جلوتر به آن میپردازیم.
- درمان هدفمند
در درمان هدفمند، داروهایی به کار گرفته میشوند که ویژگی اختصاصی سلولهای سرطانی را نشانه میگیرند. برای نمونه داروی سیتوکسیماب (cetuximab ) یک داروی درمان هدفمند در گلو است که جلوی کار پروتئینی را میگیرد که در بسیاری از سلولهای سالم نیز وجود دارد ولی در برخی انواع سلولهای سرطانی بیشتر متداول است. داروهای دیگری برای درمان هدفمند گلو وجود دارند که برخی هنوز در مرحله آزمایش بالینی هستند. درمان هدفمند در کنار درمانهای دیگر به کار گرفته میشود.
- ایمنی درمانی
در ایمنوتراپی یا ایمنی درمانی از دستگاه ایمنی خود بدن برای ستیز با سرطان استفاده میشود. دستگاه ایمنی بدن گاهی به سلولهای سرطانی کاری ندارند چون سلولهای سرطانی پروتئین هایی می سازند که به آنها کمک میکند از چشم سلولهای ایمنی پنهان بمانند. ایمنی درمانی این جلوی فرایند را میگیرد و باعث میشود سلولهای ایمنی بتوانند سلولهای سرطانی را شناسایی کنند. درمانهای ایمنی درمانی هم عوارض خود را دارند و معمولا برای کسانی که سرطان پیشرفته گلو دارند و به درمانهای استاندارد پاسخ نداده اند به کار گرفته میشود.
انواع عمل جراحی درمان سرطان گلو چیست؟
انواع عمل جراحی سرطان گلو اینها هستند:
عمل جراحی سرطان گلوی کوچک یا سرطانی که به گره های لنفاوی نرسیده است: این سرطانها را با آندوسکوپی ممکن است بتوان جراحی کرد. پزشک شلنک باریک آندوسکوپ را در گلو یا حنجره میگذارد و ابزارهای جراحی یا لیزر را از درون آن به گلو میفرستد تا بتواند توده را بریده یا بتراشد (در درمان لیزری توده تبخیر میشود).
عمل جراحی برداشتن همه یا بخشی از حنجره: در تومورهای کوچکتر پزشک ممکن است بخشی از حنجره را که سرطانی شده بردارد و بقیه آن را بگذارد بماند تا توانایی حرف زدن و نفس کشیدن بیمار نرمال بماند. ولی در تومورهای بزرگتر یا تهاجمی تر ممکن است نیاز باشد همه حنجره برداشته شود. سپس نای به سوراخی در گلو پیوند میشود تا بتوانید از این راه نفس بکشید (تراکئوتومی). اگر همه حنجره برداشته شود برای برای برگرداندن توانایی حرف زدن چند گزینه پیش رو دارید که پزشک آنها را با شما در میان میگذارد.
عمل جراحی برداشتن گلو: در سرطان گلویی که کوچک است ممکن است تنها بخشی از گلو برداشته شود و بخشهای باقیمانده به هم پیوند شوند تا بتوانید راحت غذا بخورید. اگر نیاز باشد بخش بیشتری از گلو برداشته شود معمولا حنجره نیز برداشته میشود. پس از آن گلو بازسازی میشود تا بتوانید غذا ببلعید.
عمل جراحی برداشتن گره های لنفاوی: اگر سرطان گلو به عمق گردن رخنه کرده باشد، پزشک ممکن است جراحی برداشتن بخشی از گره های لنفاوی یا همه آنها را در پیش بگیرد (اگر درگیر سرطان شده باشند).
توانبخشی پس از درمان سرطان گلو
درمان سرطان گلو معمولا عوارضی درپی دارد که نیاز به توانبخشی و درمانهای دیگر پس از آن را به دنبال دارد. برای نمونه باید مشکلات تکلم، سفتی گردن، سختی بلع و رسیدگی به سوراخی که در گلو ایجاد شده (استوما) را حل کنید.
پیش از درمان درباره عوارض آنها و گزینه هایی که پیش رو دارید با پزشک گفتگو کنید.
دیدگاه خود را بنویسید