درمان سرطان ریه غیر سلول کوچک: مرحله یک

درمان سرطان ریه غیر سلول کوچک: مرحله یک 

اگر سرطان ریه غیر سلول کوچک در مرحله یک باشد، گاهی عمل جراحی تنها درمانی است که بیمار نیاز دارد. در عمل جراحی، لوب ریه که تومور در آن است، برداشته میشود. به این جراحی لوبکتومی میگویند. گاهی هم ممکن است تکه کوچکتری از ریه برداشته شود (جراحی برش اسلیو، سگمنتکتومی و یا برش گوه ای). 

دستکم برخی گره های لنفاوی ریه و فضای میان شش ها نیز ممکن است برداشته شده و برای بررسی سلولهای سرطانی به آزمایشگاه فرستاده شود. 

جراحی برش گوه ای و سگمنتکتومی تنها برای سرطانهای بسیار کوچک مرحله یک و برای بیمارانی که مشکلات پزشکی دیگری دارند که جراحی بزرگتر را برای آنها سخت میکند انجام میشوند. این دو روش جراحی در مقاله درمان سرطان ریه غیر سلول کوچک مرحله صفر توضیح داده شده اند. 

اگرچه بیشتر جراحان بر این باورند که اگر بیمار تاب می آورد، جراحی لوبکتومی بهتر است و احتمال برگشت سرطان در آن کمتر می باشد. 

برای بیماران سرطان ریه غیر سلول کوچک مرحله یک، احتمال برگشت سرطان (بسته به اندازه، جایگاه یا دیگر عوامل) بیشتر است و پس از جراحی ممکن است شیمی درمانی، ایمنی درمانی و احتمالا درمان هدفمند (مانند اسیمرتینیب) انجام شود چرا که میتواند خطر عود سرطان را کاهش دهد. در این حالت به این درمانها، درمانهای کمکی یا مکمل (ادجوانت) میگویند. 

پس از جراحی، بافت برداشته شده در زیر میکروسکوپ بررسی میشود تا روشن شود سلولهای سرطانی در لبه های تکه برداشته شده هم وجود دارند یا نه. اگر در لبه ها هم سلول سرطانی یافت شود، به آن حاشیه مثبت (positive margins) میگویند و میتواند به این معنی باشد که هنوز بخشی از سرطان در بدن مانده است. بنابراین ممکن است عمل جراحی دیگری برای برداشتن باقیمانده سرطان انجام شده و پس از آن شیمی درمانی نیز ممکن است در پیش گرفته شود یا پرتودرمانی انجام شود تا هر چه سلول سرطانی مانده، نابود شود. 

در اینجا به جراحی لوبکتومی ریه با برش اسلیو بیشتر میپردازیم. 

عمل جراحی لوبکتومی ریه با برش اسلیو 

برش اسلیو (sleeve resection) یک گزینه درمانی برای سرطان ریه غیر سلول کوچک است ولی گاهی هم برای درمان سرطان ریه سلول کوچک یا تومور نورو اندوکرین ریه ممکن است به کار گرفته شود. 

برای تومورهای ریه که شرایط مورد نظر را دارند، جراحی برش اسلیو میتواند گزینه درمانی خوبی باشد چرا که بخش بیشتری از ریه باقی می ماند و بهبودی زودتر به دست می آید و ریه بهتر کار میکند. 

هرچند جراحی برش اسلیو ریه رایجترین روش برای درمان سرطان ریه نیست. برای نمونه یک تومور غیر سلول کوچک که یکی از پنج لوب ریه را درگیر کرده باشد، بیشتر با جراحی لوبکتومی درمان میشود که در طی آن یک لوب کامل برداشته میشود. 

لوبکتومی متداولترین جراحی برای تومورهای نورواندوکرین ریه و سرطان های ریه سلول کوچک است. هرچند بیشتر وقتها، سرطان ریه سلول کوچک زمانی شناسایی میشود که به بخشهای فراتر از ریه گسترش یافته است. از این رو برای سرطان ریه سلول کوچک، جراحی ریه معمولا نخستین گزینه درمانی نیست. 

جراحی برش اسلیو ریه چیست؟ 

در برش اسلیو، یک سوم یا نیمی از یک ریه برداشته میشود و همراه با آن، گره های لنفاوی پیرامون نیز برداشته میشوند. افزون بر این، بخشی از رگهای خونی یا نایژه های نزدیک نیز برداشته میشوند. این روش کمک میکند تومورهای نزدیک به میانه ریه بدون نیاز به برداشتن کل ریه، برداشته شود. 

عمل جراحی برش اسلیو ریه با بیهوشی انجام میشود و معمولا به روش جراحی باز یا توراکوتومی است. 

عمل جراحی برش اسلیو ریه چقدر طول میکشد؟ 

این جراحی دو تا چهار ساعت طول میکشد. 

جراحی برش اسلیو ریه چگونه است؟ 

در هنگام جراحی شما به پهلو خوابانده میشوید در حالی که دستتان بالا نگه داشته شده است. جراحی باز با یک برش در زیر کتف آغاز میشود. برش میان دو دنده زده میشود و این بخش باز میشود تا پزشک به سینه دسترسی پیدا کند. یک دنده هم ممکن است برش بخورد تا فضای بیشتری برای دسترسی و دقت جراحی، فراهم شود. دنده ها برداشته نمیشوند. 

معمولا برش 7.5 تا 20 سانتیمتر در سینه است ( بسته به جای برش و اندازه تومور و چگونگی جراحی). 

گاهی وقتها از روش کم تهاجمی تری به نام جراحی توراسیک با دوربین (VATS) استفاده میشود که در آن دوربین کوچکی به کمک پزشک می آید. دوربین از برش کوچکی به درون فرستاده میشود تا تومور به خوبی دیده شود. در این روش به جای یک برش بزرگ از برشهای کوچکتر استفاده میشود که ریسک عوارض را کاهش داده و بهبودی را سریعتر میکند. 

در این جراحی رگهای خونی و نایژه هایی که به لوب درگیر میرسند هم باید برداشته شوند و دو سر باقیمانده به هم پیوند میخورند. گره های لنفاوی نزدیک هم برداشته میشوند. در پایان جراحی، دو دنده با کمک بخیه های قوی به جای خود برگردانده شده و بسته میشوند. پوست و ماهیچه ها هم دوخته میشوند. یک یا دو درن در جای بخیه در سینه جایگذاری میشود تا خونابه و مایعات اضافی از راه آن بیرون بیایند. 

چگونه برای عمل جراحی اسلیو ریه آماده شوم؟ 

• نخست باید سیگار را کنار بگذارید. پیش از هر جراحی ریه، کنار گذاشتن سیگار بسیار مهم است. سیگار نمیگذارد زخمها به موقع خوب شوند، خطر عفونت را افزایش داده و احتمال عوارض جراحی را بالا میبرد. اگر چه بهترین حالت این است که هر چه زودتر و پیش از اینکه درگیر سرطان شوید سیگار را کنار بگذارید ولی اگر هم نتوانسته اید چنین کاری بکنید باید دستکم شش هفته پیش از جراحی تا شش هفته پس از آن، دیگر لب به سیگار نزنید تا خطرات جراحی کاهش یابد. 
• داروها و مکملهایی که مصرف میکنید را با پزشک در میان بگذارید. برخی داروها، مکملها، ویتامینها و داروهای گیاهی باید پیش از جراحی متوقف شوند چرا که خطر خونریزی یا تداخل با داروها را دارند. در این زمینه با پزشک خود گفتگو کنید. 
• از شب پیش از جراحی نباید چیزی بخورید و بیاشامید. اگر دارویی باید بخورید، با چند جرعه آب آن را بخورید. 
• جراحی ممکن است تا شش ساعت زمان ببرد ولی زمان دقیق تر را از پزشک خود بپرسید. 

چند روز پس از جراحی ریه باید بستری بمانم؟ 

پس از جراحی اسلیو ریه 5 تا 7 روز ممکن است نیاز باشد بستری بمانید. افراد مختلف واکنشهای متفاوتی دارند و برخی زودتر و برخی دیگر دیرتر بهبودی اولیه را پشت سر میگذارند. 

بهبودی پس از جراحی اسلیو ریه چگونه است؟ 

بهبودی پس از عمل ریه دو مرحله بهبودی در بیمارستان و بهبودی در خانه را شامل میشود. 

اگر بخشی از رگهای خونی بخیه شده باشد ممکن است به دارویی برای رقیق کردن موقتی خون نیاز داشته باشید. اگر بخشی از نایژه ها به هم بخیه شده باشند ممکن است مراقبت های بیشتر برای تمیز کردن مخاط ریه و جلوگیری از بسته شدن جایگاه پیوند خورده، نیاز باشد. 

عوارض و خطرات احتمالی عمل جراحی اسلیو ریه چیست؟ 

همانند دیگر جراحی های سرطان ریه عوارضی ممکن است پیش بیاید. برخی از عوارض و خطرات جراحی اسلیو و دیگر جراحی های ریه اینها هستند: 

• واکنش به ماده بیهوشی 
• از دست دادن خون زیاد 
• لخته شدن خون در پاها یا ریه 
• عفونت در جای زخم 
• سینه پهلو (پنومونی) 
• نامنظم شدن ضربان قلب 
• حمله قلبی 

عوارض خفیف شایعتر جراحی برش اسلیو ریه اینها هستند: 

نشت هوا از ریه به درن سینه برای چند روز پس از جراحی ریه شایع است. درن شلنگ باریکی است که در محل جراحی گذاشته میشود و به جای برش بخیه میشود تا مایعات از راه آن بیرون بیایند و در کیسه ای که در بیرون از بدن قرار دارد بریزند. گاهی این وضعیت ممکن است بیشتر (چند هفته) طول بکشد. درن سینه تا پایان این زمان باید در جای خود بماند و گاهی نیاز است با درن به خانه بروید و برای چکاپ برگردید تا زمانی که نشت هوا پایان بگیرد. 

پس از جراحی ممکن است کلیه ها خوب کار نکنند ولی این گذراست و با نوشیدن مایعات زیاد و گذر زمان بهبود می یابد. 

عوارض شدیدتر ولی کمتر شایع جراحی اسلیو ریه اینها هستند: 

برخی افراد پس از جراحی دچار تنگی نفس میشوند. 

بخشی از ارزیابی پیش از عمل برای بررسی وضعیت تنفسی شما و پیش بینی تنفس پس از جراحی است. اگر دچار بیماری ریه هستید، احتمال دشوار شدن تنفس و نیاز به کمکهایی مانند اکسیژن در خانه بیشتر است. 

تنگی نفس اگر شدید باشد نیاز به دستگاه ونتیلاتور است. ماسک به دهانتان میزنید و کاملا هوشیار هستید. همچنین گاهی نیاز است از لوله تنفسی در نای شما استفاده شود که اگر چنین باشد، آرامبخش به شما داده میشود. 

اگر به مدت طولانی نیاز به تنفس از راه لوله داشته باشید، بهتر است تراکئوستومی موقتی انجام شود. در این روش، لوله ای در گردن شما کار گذاشته میشود که پس از بهبودی تنفس، بیرون کشیده شده و سوراخ بسته میشود. 

ممکن است نزدیک استاپلها سوراخ درست شود (bronchopleural fistula). این وضعیت معمولا تنها هنگامی رخ میدهد که عفونت رخ داده باشد. این سوراخ که فیستول نامیده میشود، میتواند باعث شود هوا از ریه به بیرون نشت کند. شناسایی این وضعیت دشوار است. برای درمان به آنتی بیوتیک و گاهی جراحی بسته سوراخ نیاز است. 

گاهی مایعات چرب در سینه جمع میشوند. این وضعیت نادر است ولی اگر رخ دهد ممکن است نیاز به تغییر موقتی در برنامه غذایی، درن سینه یا عمل جراحی دیگری برای اصلاح مشکل داشته باشد. 

در چه صورت پس از جراحی اسلیو ریه باید با پزشک تماس بگیرم؟ 

باید مراقب هر تغییر یا نشانه ای که میبینید باشید. در موارد زیر با پزشک تماس بگیرید: 

• درد بدتر شده یا با وجود مسکن بهبود نمی یابد 
• یبوست چهار روز یا بیشتر طول کشیده است 
• درد در پا یا قوزک دارید یا ورم بدتر شده است 
• ادرار کردن با درد همراه است یا علائم دیگری دارید که نشان دهنده عفونت ادراری است 
• ضایعات یا تحریکات پوستی تازه دارید 
• ورم یا ترشحاتی در محل زخم دارید 
• تب 
• علائم سینه پهلو دارید (تب، تهوع، سرفه، تنگی نفس، لرز، درد سینه، استفراغ) 

تکمیل درمان سرطان ریه غیر سلول کوچک مرحله یک 

عمل جراحی در این مرحله از سرطان بهترین شانس شما برای رهایی از سرطان است. ممکن است پزشک درمانهای دیگری را هم برای اطمینان از برنگشتن سرطان برایتان پیشنهاد کند و یا در کسانی که نمیتوانند جراحی را پشت سر بگذارند این درمانها را جایگزین کند: 

• رادیوتراپی یا پرتودرمانی 
• شیمی درمانی 
• درمانهای هدفمند