جراحی درمان سرطان روده بزرگ
در درمان سرطان روده بزرگ در مراحل نخست، عمل جراحی گزینه درمانی اصلی است.
نوع جراحی بستگی به مرحله سرطان، جایگاه آن و هدف از درمان دارد. هر نوع جراحی درمان سرطان روده بزرگ، باید با روده کاملا تمیز و خالی انجام شود، از این رو از یکی دو روز پیش از جراحی برنامه غذایی ویژه ای به شما داده میشود به همراه مسهل ها و یا انما تا همه مدفوع درون روده ها بیرون بیاید و روده پاکسازی شود. پیش از کلونوسکوپی نیز همین آماده سازی روده نیاز است.
- جراحی برداشتن پولیپ روده
سرطان روده بزرگ که در مراحل نخستین (مرحله صفر و برخی سرطانهای اوایل مرحله یک) و بیشتر پولیپها با کلونوسکوپی به سادگی برداشته میشوند. کلونوسکوپی یک روش سرپایی است که تنها بیست تا چهل دقیقه زمان میبرد و نیازی به برش پوست و زخم بیرونی ندارد. در این روش شما با آرام بخش یا بیهوشی سبک، به خواب میروید و کلونوسکوپ که دارای یک شلنگ باریک انعطاف پذیر و بلند همراه با دوربین کوچک و چراغی کوچک در سر آن است، از مقعد به درون روده فرستاده میشود. کلونوسکوپی برای تشخیص مشکلات روده به فراوانی استفاده میشود.
جراحی هایی که با کلونوسکوپی انجام میشوند معمولا چنین هستند:
- پولیپکتومی: در هنگام کلونوسکوپی، پولیپ برداشته میشود. پولیپ از قاعده بریده میشود. این برش با حلقه سیمی برق دار ممکن است انجام شود.
- برداشتن بخشی از دیواره روده همراه با تومور: در برداشتن موضعی روده، باز هم از کلونوسکوپ استفاده میشود تا سرطان کوچکی که در دیواره روده درست شده است به همراه بخش کمی از بافتهای سالم پیرامون آن برداشته شوند.
هنگامی مکه سرطان یا پولیپ با این روشها برداشته شوند، دیگر نیازی به باز کردن شکم از بیرون نیست. هدف از هر دو روش نامبرده، برداشتن تومور به صورت یکجا است.
اگر مقداری از سرطان بر جای بماند یا اگر بنا به گزارش آزمایشگاه، احتمال گسترش تومور باشد روش دیگری به نام کلکتومی برای جراحی برگزیده میشود.
- عمل جراحی کلکتومی روده
کلکتومی (colectomy ) جراحی است که در آن بخشی از روده بزرگ یا همه آن برداشته میشود و گره های لنفاوی پیرامون نیز ممکن است برداشته شوند.
- اگر تنها یک بخش از کلون برداشته شود به آن همی کولکتومی، کولکتومی جزئی یا تکه ای (سگمنتال) میگویند. در این روش، جراح بخشی از روده بزرگ را که در آن سرطان رشد کرده و بخش کوچکی از روده سالم در دو سوی بخش سرطانی را برمیدارد. معمولا یک چهارم تا یک سوم روده برداشته میشود (بسته به اندازه و جایگاه تومور). بخشهای باقی مانده روده به هم دوباره پیوند میشوند. دستکم 12 گره لنفاوی پیرامون هم برداشته میشود و به آزمایشگاه فرستاده میشود تا وجود سرطان در آن بررسی شود.
- اگر همه روده بزرگ برداشته شود به آن کلکتومی کامل میگویند. معمولا برای درمان سرطان روده بزرگ نیاز به کلکتومی کامل نیست. بیشتر زمانی از این روش جراحی استفاده میشود که مشکل دیگری در بخشی از روده که سرطانی نیست، پدید آمده است مانند شمار زیادی پولیپ (در افراد دچار پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی familial adenomatous polyposis) یا گاهی وقتها به دلیل بیماری التهابی روده.
عمل جراحی کلکتومی
کلکتومی خود به دو شیوه انجام میشود:
- کلکتومی باز: یک برش بزرگ در شکم زده میشود تا پزشک به روده دسترسی یافته و جراحی را انجام بدهد.
- کلکتومی لاپاراسکوپی: جراحی با چند برش کوچکتر و دستگاهی به نام لاپاراسکوپ انجام میشود.
از آنجایی که در جراحی لاپاراسکوپی روده برش کوچکتر است، بیمار زودتر بهبود می یابد و زودتر از بیمارستان مرخص میشود. این شیوه جراحی نیاز به تخصص ویژه دارد.
نرخ بقای پس از جراحی و احتمال برگشت سرطان در هر دو روش کلکتومی باز و لاپاراسکوپی یکی است.
- جراحی رفع انسداد روده
هنگامی که سرطان باعث بند آمدن راه روده شده باشد (این رخداد به کندی پیش میرود) و بیمار بسیار ناخوش شده باشد این جراحی انجام میشود. در این موارد، اگر بیمار به اندازه ای توان داشته باشد که جراحی را تاب بیاورد و سرطان به گمان پزشک کاملا قابل درمان باشد، معمولا پیشنهاد میشود جراحی برداشتن تومور و باز کردن انسداد روده با هم انجام شود. اگر بیمار توان کافی نداشته باشد که جراحی روده را پشت سر بگذارد یا سرطان درمان پذیر نباشد، یک استنت در روده گذاشته میشود تا روده باز شود. استنت یک لوله فلزی تهی و قابل بزرگ شدن است که درون روده گذاشته میشود. استنت گذاری روده با کلونوسکوپی انجام میشود. این لوله فلزی روده را باز نگه میدارد.
اگر استنت را نتوان در روده گذاشت یا اگر تومور روده را سوراخ کرده باشد، باید هر چه زودتر جراحی انجام شود. این جراحی همانند کلکتومی برداشتن سرطان روده است ولی به جای پیوند زدن دو سر باقی مانده روده، سر روده به سوراخی که در پوست شکم زده میشود وصل میشود تا مدفوع از این سوراخ به کیسه ای در بیرون از بدن بریزد. به این کار کلستومی میگویند و معمولا تنها برای مدت زمان کوتاهی نیاز است.
گاهی وقتها پایانه روده کوچک که ایلئوم نام دارد به جای روده بزرگ به سوراخ ایجاد شده در شکم وصل میشود که در این صورت به آن ایلئوستومی میگویند. به هر روی، کیسه ای به سوراخی که در پوست زده شده وصل میشود تا مدفوع در آن انباشته شود.
پس از این که بیمار سلامت خود را بازیافت، عمل دیگری به نام برگشت کلوستومی یا ایلئوستومی انجام میشود تا سر روده بزرگ دوباره به بقیه روده وصل شود (یا سر روده کوچک به روده بزرگ وصل شود). ممکن است دو تا شش ماه طول بکشد تا این جراحی را بتوان انجام داد چرا که بدن برای بهبودی به زمان نیاز دارد و گاهی هم نیاز به شیمی درمانی پس از جراحی هست. گاهی وقتها که تومور را نمیتوان برداشت یا استنت نمیتوان گذاشت، کلوستومی یا ایلئوستومی باید همیشگی باشد و دیگر برگشتی در کار نیست.
- جراحی در درمان سرطان روده که پخش شده است
اگر سرطان تنها به یک یا دونقطه در ریه یا کبد رسیده باشد و ظاهرا در جای دیگری نباشد، جراحی برای برداشتن آن ممکن است در پیش گرفته شود. در بیشتر موارد تنها زمانی این کار انجام میشود که سرطان در روده نیز برداشته شده یا برداشته شود. بسته به گستردگی سرطان، این جراحی میتواند به افزایش طول عمر بیمار و یا حتی درمان بیماری کمک کند. اینکه جراحی برای بیماری در این شرایط خوب است یا نه بستگی به اندازه و گستردگی سرطان، شمار تومورها و جای آنها دارد.
دیدگاه خود را بنویسید