گاسترکتومی: جراحی برداشتن معده
گاسترکتومی (Gastrectomy) به جراحی برداشتن بخشی از معده یا همه آن گفته میشود. در جراحی گاسترکتومی کامل، همه معده و در جراحی گاسترکتومی جزئی، بخشی از آن برداشته میشود.
عمل جراحی گاسترکتومی برای درمان سرطان معده، چاقی شدید یا مشکلات دیگر معده که به درمانهای کم تهاجمی پاسخ نداده اند، انجام میشود.
گاسترکتومی چیست؟
گاسترکتومی عمل جراحی است که بر روی معده انجام میشود تا بخشی از آن یا همه آن برداشته شود. معده، بخشی از دستگاه گوارش است که غذا از راه مری به آن میرسد و تا اندازه ای گوارش میشود. معده، با اسید و آنزیمهایی که دارد غذا را گوارش کرده و سپس به روده کوچک میفرستد تا در آنجا مواد مغذی از آن گرفته شود.
اگر دچار بیماریهای معده ای مانند سرطان معده باشید، به ناچار باید بخش آسیب دیده معده را بردارید. اگرچه در جراحی برداشتن معده، دستگاه گوارش برای همیشه تغییر میکند ولی این به افزایش طول عمر شما کمک میکند.
انواع جراحی معده چیست؟
جراحی معده میتواند 1) جراحی گاسترکتومی کامل باشد که در آن همه معده برداشته میشود، یا 2) جراحی گاسترکتومی جزئی باشد که در آن بخشی از معده بیرون آورده میشود. بر اساس شیوه جراحی گاسترکتومی جزئی و مقدار بافتی که در آن برداشته میشود، دسته بندی های جزئی تر هم وجود دارد.
گاسترکتومی برای درمان چه بیماریهایی باید انجام شود؟
جراحی برداشتن معده بیشتر در درمان سرطان معده انجام میشود. همچنین به عنوان درمان تسکینی برای سرطان معده ای که قابل درمان نیست، انجام میشود تا علائم بیماری مانند درد و خونریزی کاهش یابند.
گاهی وقتها، از جراحی معده برای درمان دیگر وضعیتها استفاده میشود مانند درمان چاقی زیاد که با درمانهای کم تهاجمی دیگر بهبود نیافته اند.
- تومورهای خوش خیم معده: برخی تومورهایی که در معده درست میشوند با این که خوش خیم و غیر سرطانی هستند ولی آزار دهنده بوده و یا خطر سرطانی شدن دارند و باید برای درمان آنها جراحی معده انجام شود.
- گاستریت: در موارد نادر، التهاب دیواره معده علائم شدیدی به بار آورده است که دارو نمیتواند آن را بهبود دهد و نیاز به جراحی هست.
- بیماری زخم های گوارشی: برای درمان برخی زخمهای معده که دیواره معده را از بین برده اند، نیاز به جراحی معده است.
- چاقی: گاسترکتومی جزئی گاهی برای درمان چاقی و کمک به کاه شوزن انجام میشود.
- جراحت و آسیب معده: اگر بافتهای معده آسیبی دیده باشند که درمان پذیر نیست، باید برداشته شوند.
- جراحی معده برای پیشگیری از سرطان معده ارثی در کسانی که جهش ژنی به نام CDH1 را از پدر یا مادر زیستی خود به ارق برده اند و در خطر بالای سرطان معده قرار دارند. شناسایی این سرطان در مراحل اولیه تقریبا غیر ممکن است و پس از آن هم دیگر درمان ممکن است سودمند نباشد. اگر این جهش را دارید، ممکن است گاسترکتومی کامل به شما پیشنهاد شود.
چگونه برای عمل جراحی معده آماده شوم؟
سابقه پزشکی خود را به پزشک بگویید. فهرستی از همه داروهای گیاهی و شیمیایی یا مکمل که میخورید به پزشک بدهید. به شما گفته میشود چه داروهایی را مجاز هستید بخورید.
اگر آلرژی دارید به کارد درمان بگویید.
دخانیات را از چند هفته پیش از جراحی تا چند هفته پس از آن باید کنار بگذارید. پژوهشها نشان میدهند احتمال عوارض جراحی در کسانی که سیگار میکشند بیشتر است.
داروهای رقیق کننده خون خواه شیمیایی باشد یا گیاهی، از چند هفته پیش از عمل نخورید. اگر دارویی برایتان پیشتر تجویز شده است با پزشک آن را در میان بگذارید.
از شب پیش از جراحی هیچ چیزی نباید بخورید و بیاشامید مگر چیزی که پزشک گفته یاشد.
خانه خود را برای استراحت پس از عمل، آماده کنید.
عمل جراحی معده چگونه انجام میشود؟
در این عمل جراحی، بخشی از معده یا همه آن باید برداشته شود و دستگاه گوارش تغییر یابد.
نخست بیهوشی به شما داده میشود تا چیزی احساس نکنید.
کاتتر (سوند) به مثانه وصل میشود تا ادرار از راه آن بیرون بیاید. همچنین لوله نازوگاستریک ممکن است وصل شود. این لوله از راه بینی به معده فرستاده میشود تا محتویات معده را با مکش بیرون بیاورد. همچنین ممکن است از این لوله برای دادن دارو یا مواده مغذی استفاده شود.
با لاپاراسکوپی یا جراحی باز، بخشی از معده یا همه آن بریده و برداشته میشود. در موارد سرطان، گره های لنفاوی پیرامون هم برداشته میشوند تا روشن شود آیا سرطان به آنها رسیده است یا نه.
بخشهای باقی مانده دستگاه گوارش به هم پیوند میشوند.
زخم بسته و پانسمان میشود.
عمل جراحی معده چقدر طول میکشد؟
زمان دقیق بستگی به گستردگی عمل و روش جراحی دارد. این عمل تا چند ساعت ممکن است زمان ببرد.
شرایط من پس از عمل جراحی معده چگونه است؟
ممکن است چند روز تا چند هفته نیاز باشد در بیمارستان بستری بمانید. در این مدت تغذیه شما کاملا زیر نظر پزشک است.
برای کاهش درد مسکن به شما داده میشود.
در مدتی که زخمها در حال بهبودی هستند، غذا از راه سرم یا شلنگ باریکی که به شکم وصل است، داده میشود. پس از مدتی میتوانید غذای مایع از راه دهان بخورید. ممکن است پیش از آن، آزمایشی انجام شود تا پزشک مطمئن شود دستگاه گوارشتان خوب کار میکند.
پس از این مرحله، غذای نرم میخورید و در نهایت میتوانید غذاهای سبک و جامد بخورید.
فواید و مزیت های عمل جراحی برداشتن معده چیست؟
گاسترکتومی یک عمل جراحی معده است که برای نجات جان بیمار انجام میشود و کیفیت زندگی فرد را بهبود میبخشد.
خطرات و عوارض عمل جراحی معده چیست؟
- عفونت
- واکنش آلرژی به ماده بیهوشی
- لخته شدن خون
ممکن است نیاز باشد جوراب فشاری (همانند جورابهای واریس) بپوشید تا خطر لخته شدن خون در پاها کاهش یابد.
از دیگر خطراتی که در عمل جراحی گاسترکتومی ممکن است رخ دهد اینها هستند:
- شیره گوارشی که باید آزادانه گردش داشته باشد تا غذا را گوارش کند، ممکن است در روده کوچک گیر کند و علائمی همچون درد، تهوع و استفراغ به دنبال داشته باشد.
- نشت پیوندگاه های تازه درست شده در دستگاه گوارش
- برگشت صفرا به معده یا مری که میتواند دیواره مری و معده را آسیب بزند
- سندرم دامپینگ که در آن غذایی که به روده کوچک میرود، درست تجزیه نشده است. این میتواند علائمی همچون تهوع، نفخ، درد و اسهال در پی داشته باشد.
- سوء تغذیه: بدن به دلیل کاهش جذب مواد مغذی ممکن است دچار کمبود مواد مغذی شود.
- فتق داخلی: هنگامی که بخشهایی از روده کوچک به درون پرده ای که روده را به دیواره شکم وصل میکند بیرون بزند، فتق رخ میدهد. فتق علائمی همچون درد یا فشار در شکم به دنبال دارد. فتق داخلی نیاز به درمان اورژانسی دارد.
- باریک شدن در محل پیوند: جای وصل شدن معده یا مری به روده کوچک ممکن است باریک شود و انسداد روده به دنبال داشته باشد.
- گاستروپارزی (بیماری فلج معده) پس از جراحی به وضعیتی میگویند که در آن معده با سرعتی که نیاز است، غذا را پردازش نمیکند. این میتواند علائمی همچون نفخ، تهوع و استفراغ و سوء هاضمه به دنبال داشته باشد.
بهبودی پس از عمل معده چقدر طول میکشد؟
گاسترکتومی عمل بزرگی است که ماهها زمان نیاز دارد تا بهبودی به دست بیاید. ممکن است دو تا چند ماه طول بکشد تا خوب شوید.
برگشتن به برنامه غذایی همیشگی ممکن است سه تا شش ماه یا بیشتر، زمان ببرد. به بدن خود فرصت بدهید با شرایط تازه سازگار شود.
از چه زمانی پس از عمل معده میتوانم رانندگی کنم؟
ممکن است بیش از یک ماه زمان ببرد تا آمادگی رانندگی کردن پیدا کنید.
از چه زمانی پس از عمل معده میتوانم به سر کار برگردم؟
چند هفته تا چند ماه ممکن است نیاز به مرخصی داشته باشید.
آیا پس از جراحی برداشتن معده میتوانم زندگی نرمال داشته باشم؟
بدون معده هم میتوان زندگی سالم و نرمال داشت ولی بدیهی است که همه چیز تغییر کرده است و باید تغذیه خود را با شرایط تازه، هماهنگ کنید.
حجم وعده های خود را کم کنید و دفعات آن را بیشتر کنید. برای نمونه، به جای خوردن سه وعده اصلی، شش وعده کوچکتر بخورید.
از این پس شاید بهتر باشد نوشیدنی را پیش از پس از غذا بخورید و همراه با غذا، نخورید.
نخست ممکن است گوارش برخی غذاها برای بدن دشوار باشد. برای نمونه غذاهای پرفیبر ممکن است سخت تر گوارش شوند. برخی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند، لبنیات کمتری بخورند.
ممکن است نیاز به مکمل های ویتامین و مواد معدنی داشته باشید.
https://my.clevelandclinic.org/health/procedures/gastrectomy
دیدگاه خود را بنویسید