توراسیک اولت لت ( thoracic outlet) فضایی است که توسط دنده های بالا (درست در زیر استخوان ترقوه) تشکیل میشود و عصبها و رگهای خونی از آن عبور میکند. سندرم توراسیک اوت لت زمانی اتفاق می افتد که عصبها یا رگهای خونی توسط دنده، ترقوه یا عضلات گردن در بالای اوت لت، تحت فشار قرار بگیرند.

انواع سندرم توراسیک اوت لت 

سندرم توراسیک اوت لت نوروژنیک یا عصبی: عصبهایی که از گردن آمده و به بازو میروند (شبکه بازویی یا براکیال) تحت فشار قرار گرفته اند. بیش از 90 درصد سندرم توراسیک اولت لت، از نوع عصبی است.

سندرم توراسیک اوت لت سیاهرگی: سیاهرگ تحت فشار قرار گرفته است و در نتیجه آن، ترمبوز بالای بدن اتفاق افتاده است. 5 درصد موارد سندرم توراسیک اولت لت را این موارد به خود اختصاص میدهند.

سندرم توراسیک اولت لت سرخرگی: سرخرگ تحت فشار قرار گرفته است. فقط یک درصد از موارد، از نوع سرخرگی هستند.

گاهی اوقات سندرم اولت لت سیاهرگی و سرخرگی را با هم به عنوان سندرم توراسیک اوت لت عروقی میگویند.

علائم و نشانه های سندرم توراسیک اوت لت عصبی چیست؟ 

  • درد یا ضعف در بازو و شانه
  • احساس ناراحتی یا مورمور در انگشتهای دست
  • زود خسته شدن بازو
  • آتروفی (ضعیف و کوچک شدن) پد انگشت شست ( عضله کف دست که به شست میرسد). این مورد بسیار نادر است

علائم ممکن است هر از گاهی تجربه شود اما اغلب زمانی که بازو را بالا نگه میدارید بدتر میشود. هر چه مدت طولانی تری بازو بالا بماند، علائم بدتر میشود.

 

علائم و نشانه های سندرم توراسیک اوت لت سیاهرگی 

  • ورم بازو، دست یا انگشتها
  • کبودی بازو و مچ دست
  • گزگز دردناک دست و بازو
  • بسیار برجسته شدن سیاهرگهای شانه، گردن و مچ دست

این علائم به دلیل تحت فشار قرار گرفتن سیاهرگ و در نتیجه آن تشکیل لخته، به وجود می آیند. به این وضعیت، ترُمبوز ناشی از فعالیت (effort thrombosis) یا سندرم پاژه اسکروتر (Paget-Schroetter syndrome) گفته میشود. ترمبوز ناشی از فعالیت نوعی ترمبوز ورید عمقی است. در این موارد لخته در نتیجه حرکت بالای سر دست که موجب تحت فشار قرار گرفتن سیاهرگ شده، تشکیل شده است.

ترمبوز ورید عمقی در پاها شایعتر است. زمانی که این وضعیت در شانه یا بازو اتفاق می افتد، عامل آن ممکن است عمل جراحی که اخیرا داشته اید، یک شی خارجی که در بالای بدن جایگذاری شده است مانند جایگذاری ورید مرکزی، باتری (ضربان ساز) قلب، کاردیوورتر دفیبریلاتور قابل کاشت و یا سندرم توراسیک اوت لت باشد.

 

علائم و نشانه های سندرم توراسیک اوت لت سرخرگی 

  • سردی و رنگ پریدگی مچ دست
  • درد در کف یا مچ دست و بازو به خصوص در هنگام حرکات بالای سر بازو
  • آمبولی (انسداد) یک سرخرگ در مچ دست یا بازو
  • آنوریسم سرخرگ زیر ترقوه ای
  • عواملی که منجر به سندرم توراسیک اوت لت میشود
    گاهی اوقات یک ناهنجاری مادرزادی ممکن است باعث بروز آن شود اما معمولا این اتفاق پس از یک جراحت یا حرکات بدنسازی روی میدهد. شایعترین عوامل آن به صورت زیر است:
    • دنده گردنی: یک دنده اضافی که از ستون فقرات گردنی رشد میکند. بین یک تا سه درصد از جمعیت، دچار دنده گردنی هستند که در یک طرف یا هر دو طرف بدنشان رشد کرده است. دنده گردنی ممکن است رشد کرده و به اولین دنده متصل شود و یا ناقص بماند. وجود دنده گردنی احتمال تحت فشار قرار گرفتن عصب یا رگ خونی بین دنده یا عضله ها و رباطها را افزایش میدهد. درصد کمی از کسانی که دنده گردنی دارند، دچار سندرم توراسیک اوت لت میشوند. بسیاری از کسانی که دنده گردنی دارند هیچ وقت متوجه وجود آن نمیشوند چون این استخوان اضافه اغلب خیلی کوچک است و حتی در عکس رادیولوژی هم ممکن است دیده نشود.
    • ناهنجاری در تشکیل عضله یا دنده اول: برخی افراد ممکن است عضله اضافی یا انحراف یافته در گردن داشته باشند یا دنده اول و یا استخوان ترقوه شان ناهنجاری داشته باشد. هر یک از این ناهنجاری ها میتواند منجر به تحت فشار قرار گیری عصبها یا رگهای خونی شود.
  • اتفاقات زیر میتوانند باعث بروز سندرم توراسیک اوت لت شوند به خصوص در کسانی که عضله یا استخوان ناهنجار در گردن دارند:
    بدنسازی: عضلاتی که در ناحیه گردن هستند اگر رشد کنند و خیلی بزرگ شوند ممکن است باعث تنگ شدن فضا برای عصبها و رگهای خونی زیر ترقوه ای شوند.
    آسیب شلاقی
    حرکات تکراری دست در بالای سر: مثلا کسانی که به صورت حرفه ای شنا، بیس بال یا نقاشی انجام میدهند یا مشاغلی مانند آرایشگری و مکانیکی دارند که در آن بازوها را دائما بالای سر نگه میدارند، ممکن است دچار سندرم توراسیک اوت لت شوند.
    اضافه وزن: با افزایش حجمی که چربی اضافی ناحیه گردن دارد فضای توراسیک تنگ میشود و این میتواند ساختارهای این ناحیه را اذیت کند.
    تومور در گردن: در موارد نادر وجود یک تومور در این ناحیه عامل تحت فشار قرار گیری ساختارهاست.
     
    درمان سندرم توراسیک اوت لت
    درمان بستگی به عامل آن دارد و این که نوع سندرم عصبی است یا عروقی.
    الف- برای درمان سندرم توراسیک اوت لت عصبی کارهای زیر ممکن است انجام شود:
    • فیزیوتراپی
    • تزریق سم بوتولینوم
    • عمل جراحی
  •  
    عود سندرم توراسیک اوت لت
    گاهی اوقات پس از ماهها یا سالها، ممکن است دوباره علائم این سندرم برگردد. علت آن ممکن است تشکیل بافت جوشگاه (اسکار) در محل جراحی و یا تشخیص اشتباه و درمان نامناسب، باشد.
     
    ب- برای درمان سندرم توراسیک اوت لت سیاهرگی کارهای زیر ممکن است انجام شود:
    • عمل جراحی در مواردی که عامل علائم، تحت فشار قرار گرفتن سیاهرگ است. در این عمل ممکن است عضلات اسکالن و زیر ترقوه ای و اولین دنده برداشته شود.
    • خود سیاهرگ هم باید درمان شود. لخته خون اغلب اطراف سطح داخلی صدمه دیده سیاهرگ تشکیل میشود. درمان این وضعیت ممکن است مصرف دارو برای حل شدن لخته و یا برداشتن لخته با عمل جراحی (ترُمبولیز)، باشد. این جراحی پیش از جراحی سندرم توراسیک اوت لت صورت میگیرد.
    • ونوگرافی پس از جراحی دنده نیز برای بررسی هر گونه آسیب باقی مانده سیاهرگ انجام میشود. این کار دو یا سه هفته پس از جراحی سندرم توراسیک اوت لت صورت میگیرد. معمولا سیاهرگ را میتوان با آنژیوپلاستی با بالن درمان کرد. در این روش یک بالن برای باز نگه داشتن رگ استفاده میشود.
  •  
    ج- برای درمان سندرم توراسیک اوت لت سرخرگی کارهای زیر ممکن است انجام شود:
    عمل جراحی معمولا توصیه میشود. این جراحی شامل برداشتن عضلات اسکالن در گردن و دنده گردنی (در صورت وجود) و دنده اول میشود. درمانهای دیگر عبارتند از:
    • دارو درمانی برای حل کردن لخته و رقیق کردن خون
    • بازسازی یا جایگزینی سرخرگ در صورتی که آنوریسم سرخرگ اتفاق افتاده یا لخته در آن تشکیل شده است
  •  
    درمان دو طرفه
    گاهی اوقات سندرم توراسیک اوت لت در هر دو طرف بدن ایجاد شده است به همین علت کسانی که در یک طرف بدنشان تشخیص این وضعیت را دارند، باید طرف دیگرشان هم بررسی شود اما لزومی ندارد در این ناحیه هم تحت درمان قرار بگیرند مگر این که علائم ناشی از آن را تجربه کنند.
     دکتر بهزاد رحمانی 

هموطنان گرامی در ذیل این مقاله فقط و صرفاً دیدگاه ها و نظرات و تجربیات خود درباره این بیماری را بیان بفرمائید و در صورت داشتن هرگونه سوال و مشاوره با شماره همراه 09120758267 تماس حاصل نمایید و یا در قسمت مشاوره آنلاین در صفحه اول سایت سوالات خود را بیان بفرمائید  با تشکر