عمل جراحی پاراتیروئید (پاراتیروئیدکتومی)

عمل جراحی پاراتیروئید (پاراتیروئیدکتومی) 

در عمل جراحی پاراتیروئید که پاراتیروئیدکتومی نام دارد، یک یا چند غده تیروئید برداشته میشوند. غدد پاراتیروئید، چهار غده به اندازه یک دانه برنج هستند که در پشت غده تیروئید در گردن، قرار دارند. این غدد وظیفه تولید هورمون پاراتیروئید (PTH) را بر عهده دارند که مقدار کلسیم در بدن را تنظِم میکند. 

در کسانی که دچار مشکل پرکاری پاراتیروئید هستند، یک یا چند غده پاراتیروئید بزرگ شده و هورمون بیش از حد ترشح میکند که این باعث افزایش مقدار کلسیم خون میشود. 

عمل جراحی برداشتن غده پاراتیروئید بزرگ شده، تنها درمان قطعی این اختلال است و در حدود 95 درصد موارد، بیمار کامل درمان میشود. 

در اکثریت موارد، با استفاده از تصویر برداری های دقیق و اندازه گیری هورمون پاراتیروئید در عمل و پیش از آن، جراحی پاراتیروئید کم تهاجمی تنها با یک برش 2 الی 3 سانتیمتری امکان پذیر است. 

 همچنین بخوانید (مراقبهای پس از عمل جراحی کبد)

آیا جای زخم عمل جراحی در گردن باقی می ماند؟ 

برخی افراد نگران جای زخم روی گردن هستند و نمیخواهند زیبایی شان تحت تاثیر قرار بگیرد. گاهی اوقات میتوان این عمل را به نحوی با برشهای کوچک از دهان انجام داد تا جای زخم در گردن باقی نماند. در صورتی هم که نیاز به برش در گردن باشد، این کار به صورت برش کوچک در چینهای طبیعی بدن انجام میشود تا اثر آن مشخص نشود. 

عمل جراحی برداشتن غده پاراتیروئید چه خطرات یا عوارضی دارد؟ 

سه خطر اصلی که در موارد نادر ممکن است اتفاق بیفتد به صورت زیر است: 

1. آسیب دیدن عصب راجعه حنجره: این عصب تارهای صوتی را کنترل میکند و در صورتی که صدمه ببیند، دچار گرفتگی و خشن شدن صدا میشوید. احتمال بروز چنین عارضه ای به صورت موقتی (کمتر از شش ماه)، 5 درصد می باشد و احتمال گرفتگی ماندگار صدا پس از این جراحی 1 درصد است.  
2. همان طور که گفته شد، غدد پاراتیروئید هورمونهایی تولید میکنند که کلسیم خون را تنظیم میکند. اگر برداشته شوند یا صدمه ببینند، ممکن است کلسیم خون خیلی افت کند. در این صورت نیاز به مصرف مکمل های کلسیم و ویتامین دی خواهید داشت. 1 درصد احتمال نیاز دائمی به مکمل کلسیم و 5 درصد احتمال نیاز موقتی به مکمل کلسیم وجود دارد. 
3. خونریزی: احتمال یک به سیصد وجود دارد که خونریزی داشته باشید. به همین دلیل شب را در بیمارستان باید تحت نظر بمانید. 

چگونه برای عمل جراحی پاراتیروئید آماده شوم؟ 

دلیلی برای تغییر برنامه غذایی یا دارویی تان پیش از عمل جراحی، وجود ندارد. حداقل یک هفته پیش از عمل، متخصص بیهوشی را میبینید تا ارزیابی شوید. در این ملاقات، آزمایش خون یا آزمایشهای دیگر پیش از عمل جراحی ممکن است از شما خواسته شود. اگر داروهای رقیق کننده خون مانند آسپیرین، ایبوپروفن و غیره مصرف میکنید، باید در مورد قطع مصرف آنها پیش از جراحی با پزشک صحبت کنید. 

پس از عمل جراحی پاراتیروئید، چقدر باید در بیمارستان بمانم؟ 

بیشتر بیماران تنها یک شب را در بیمارستان سپری میکنند و برخی هم در همان روز عمل، مرخص میشوند. این بستگی به شرایط دارد. 

مراقبت از جای زخم جراحی چگونه است؟ 

دستورالعمل لازم جهت مراقبت از زخم، به شما داده میشود. معمولا حدود ده روز بعد از عمل برای کشیدن بخیه یا چسب جراحی باید مراجعه کنید. غالبا نیازی به پانسمان روی زخم وجود ندارد. 

در صورتی که در معرض آفتاب قرار میگیرید، حتما ضد آفتاب استفاده کنید و ناحیه زخم را با آن محافظت کنید. 

چه داروهایی بعد از عمل جراحی پاراتیروئید باید مصرف کنم؟ 

مقدار کلسیم خون در شب پس از عمل و صبح روز بعد اندازه گیری میشود. اگر مقدار آن پایین آمده باشد ممکن است علائم کمبود کلسیم (هیپوکلسمی) ایجاد شود که عبارتند از: 

بی حسی یا مورمور 

گرفتگی عضله 

این علائم با مصرف مکمل کلسیم برطرف میشوند . همچنین در صورت نیاز، مکمل ویتامین دی نیز برایتان تجویز میشود. ممکن است لازم باشد هر چهار ساعت یک بار دو گرم کلسمی مصرف کنید تا علائم بهبود یابد. پزشک مصرف را برایتان مشخص میکند. 

اگر علیرغم مصرف مکمل، مورمور برطرف نشد با پزشک تماس بگیرید. 

تا چه مدت پس از عمل جراحی پاراتیروئید درد دارم؟ 

معمولا درد با مسکن کنترل میشود و تنها سه یا چهار روز پس از عمل، به مسکن احتیاج پیدا میکنید. 

پس از عمل جراحی پاراتیروئید چه محدودیتهایی را باید رعایت کنم؟ 

فعالیتهای معمولی خود را در صورتی که اذیتتان نکند میتوانید از سر بگیرید. پیاده روی، بالا و پایین رفتن از پله ها و فعالیتهای سبک دیگر برایتان خوب است. از فعالیت بدنی شدید یا بلند کردن اجسام سنگین تر از 5 کیلو پرهیز کنید تا زمانی که بهتر شوید. 

پس از عمل جراحی پاراتیروئید میتوانم رانندگی کنم؟ 

از زمانی که احساس ناخوشی ندارید و دیگر نیازی به مسکن ندارید، میتوانید رانندگی کنید. معمولا افراد در روز سوم یا چهارم پس از جراحی قادرند رانندگی کنند. 

از چه زمانی میتوانم به سر کار برگردم؟ 

به طور کلی زمانی که احساس میکنید آماده هستید میتوانید به سر کار برگردید. معمولا یک یا دو هفته زمان میبرد تا آماده سر کار رفتن شوید. 

پس از عمل جراحی پاراتیروئید چه محدودیتهای غذایی دارم؟ 

شما از هر زمانی که راحت هستید، میتوانید برنامه غذایی متداول خود را داشته باشید. مایعات فراوان بنوشید. 

دکتر بهزاد رحمانی