سوالات متداول درباره سوء هاضمه

سوالات متداول درباره سوء هاضمه

سوء هاضمه چیست؟

سوء هاضمه (دیس پپسی) درد یا احساس سوزش در قسمت بالای شکم است. این مشکل در بزرگسالان شایع است. سوء هاضمه با سوزش سر دل یکی نیست و ربطی به اسید معده ندارد. سوزش سر دل زمانی است که اسید از معده خارج شده و به مری باز می گردد. شما می توانید همزمان علائم سوء هاضمه و سوزش سر دل را داشته باشید.

چه چیزی باعث سوء هاضمه می شود؟

سوء هاضمه می تواند ناشی از بیماری، مسائل مربوط به شیوه زندگی یا دارو ها باشد.

بیماری ها عبارتند از:

1. زخم در معده یا روده کوچک 
2. قرمزی و تورم یا التهاب در معده (گاستریت)
3. بازگشت اسید از معده به مری (GERD یا بیماری ریفلاکس معده)
4. عفونت باکتریایی در معده (هلیکوباکتر پیلوری)
5. التهاب کیسه صفرا (کوله سیستیت)
6. توده های مواد جامد (سنگ های صفراوی) در کیسه صفرا
7. تورم پانکراس (پانکراتیت)
8. تاخیر در تخلیه شدن معده (گاستروپارزی یا فلج معده) که در افراد مبتلا به دیابت شایع است.

مسائل مربوط به سبک زندگی عبارتند از:

1. سیگار کشیدن
2. مصرف بیش از حد کافئین
3. نوشیدن بیش از حد الکل
4. سریع غذا خوردن
5. خوردن بیش از حد
6. خوردن غذا های تند و چرب
7. خوردن غذا های پر فیبر
8. احساس استرس شدید

دارو ها عبارتند از:

1. دارو های ضد باکتری (آنتی بیوتیک ها)
2. آسپرین و دارو های ضد درد و تب بدون نسخه (دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی)

علائم سوء هاضمه چیست؟

علائم برای هر فرد متفاوت است و شامل موارد زیر می باشد:

1. احساس سیری خیلی زود هنگام در زمان غذا خوردن
2. احساس درد، سوزش و ناراحتی در قسمت بالای شکم
3. داشتن نفخ و گاز
4. آروغ و غرغر بلند معده
5. ناراحتی معده یا استفراغ
6. اسهال

علائم سوء هاضمه ممکن است شبیه سایر بیماری ها باشد. همیشه برای اطمینان در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.

سوء هاضمه چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک سابقه پزشکی شما را بررسی می کند و شما را معاینه می کند و برای اینکه مشخص شود چه مشکلی باعث سوء هاضمه شده است از شما می خواهد تا آزمایشات زیر را انجام دهید:

1. آزمایشات خون.
2. آزمایش مدفوع یا تنفس. اینها برای بررسی وجود باکتری معده (H. pylori) انجام می شود.
3. تصویر برداری اشعه ایکس از معده و روده کوچک.
4. آندوسکوپی فوقانی. از یک لوله بلند، نازک و انعطاف پذیر به نام آندوسکوپ استفاده می کند که یک دوربین سبک و کوچک در انتها دارد. لوله در دهان، مری و معده قرار می گیرد و هر گونه مشکل در مری یا معده را بررسی می کند.
5. سونوگرافی کیسه صفرا.
6. اسکن تخلیه معده.

سوء هاضمه چگونه درمان می شود؟

شما نباید غذاها یا دارو هایی که باعث سوء هاضمه می شوند را مصرف کنید. همچنین از موقعیت های استرس زا اجتناب کنید. علائم شما ممکن است بهتر شود اگر:

1. سیگار کشیدن را ترک کنید
2. دارو هایی را مصرف کنید که اسید معده را ضعیف یا خنثی می کنند (ضد اسید ها)

پزشک ممکن است توصیه به مصرف دارو هایی کند که:

1. به معده شما کمک کند غذا را سریعتر به روده کوچک منتقل کند.
2. میزان اسید معده شما را کاهش دهد.
3. اگر آزمایشات نشان دهد که باکتری هلیکوباکتر پیلوری (هلیکوباکتر پیلوری) در معده شما وجود دارد، این داروها باکتری ها (آنتی بیوتیک ها) را از بین ببرد.
4. به آرامش سیستم عصبی روده کمک کند.

برای جلوگیری از سوء هاضمه چه کار می توان کرد؟

اقدامات زیادی وجود دارد که می توانید برای جلوگیری از سوء هاضمه انجام دهید.

ایجاد تغییرات در رژیم و عادات غذایی می تواند کمک کننده باشد که مواردی از آن در ادامه آمده است:

1. خوردن چندین وعده غذایی کم حجم و کم چرب در روز، به جای 3 وعده غذایی حجیم
2. آهسته و سر حوصله غذا خوردن
3. محدود کردن غذا های تند، چرب یا پر فیبر
4. خوب جویدن غذا
5. محدود کردن یا عدم مصرف قهوه، نوشابه یا الکل

از دارو هایی که به معده شما آسیب می زند اجتناب کنید. اینها شامل آسپرین و دارو های ضد درد و تب بدون نسخه (دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی) است. اگر آن ها را مصرف می کنید، پس از خوردن غذا این کار را انجام دهید.

سایر تغییرات سبک زندگی که ممکن است از بروز سوء هاضمه جلوگیری کند عبارتند از:

1. ترک سیگار
2. استراحت کافی
3. یافتن راه هایی برای کاهش استرس عاطفی و فیزیکی، مانند مدیتیشن یا یوگا
4. ورزش خود را قبل یا حداقل 1 ساعت بعد از غذا انجام دهید

چه زمانی باید با پزشک  خود تماس بگیرم؟

سوء هاضمه می تواند نشانه یک مشکل جدی باشد. اگر سوء هاضمه و هر یک از علائم زیر را دارید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:

1. استفراغ مکرر
2. خون در استفراغ
3. کاهش وزن یا عدم احساس گرسنگی
4. مدفوع خونی، سیاه یا قیری (ممکن است به این معنی باشد که در مدفوع شما خون وجود دارد)
5. درد شدید ناگهانی در شکم 
6. مشکل در تنفس
7. تعریق
8. دردی که به فک، گردن یا بازو گسترش می یابد
9. بلع دشوار و دردناک
10. رنگ زرد چشم یا پوست (یرقان)

همچنین اگر سوء هاضمه بیش از 2 هفته طول کشید، با پزشک خود تماس بگیرید.

دکتر بهزاد رحمانی