تومور کارسینوئید:
تومور کارسینوئید که اغلب به عنوان تومور نورو اندوکرین یا تومور عصبی غدد درون ریز نیز نامیده میشود، نوع نادری از تومور است که نرخ رشد کمی دارد و به کندی گسترش می یابد.
تومور های کارسینوئید، در واقع گروه ناهمگنی از تومور ها هستند که توانایی ظهور در قسمت های مختلف بدن را دارند. این تومور ها با وجود اینکه سرطانی در نظر گرفته می شوند، معمولا سال ها زمان می برد تا به طور کامل رشد و توسعه یابند؛ بنابر این ممکن است شخصی سال های متمادی یک تومور کارسینوئید داشته باشد اما از وجود آن مطلع نباشد. با این وجود، بعضی از تومور های کارسینوئید می توانند به سرعت رشد کنند. گاهی بعد از رشد یک تومور کارسینوئید، ممکن است فرد به سندرم کارسینوئید وابسته به هورمو هایی که توسط این تومور ترشح می شوند، دچار شود.
حقایقی در مورد تومور های کارسینوئید:
- ظهور علائم تومور های کارسینوئید به محل آن بستگی دارد اما علائم بیماری در کمتر از 10 درصد افراد مبتلا به این نوع تومور ظاهر میشود؛ و از آنجایی که نرخ رشد پایینی دارند معمولا تا سن 55 تا 65 سالگی قابل تشخیص نمی باشند.
- تومور های کارسینوئید دستگاه گوارش، در آمریکایی های آفریقایی تبار نسبت به سفید پوستان شایع تر است و همچنین شیوع این بیماری در زنان نسبت به مردان بیشتر است.
- دلایل دقیق ایجاد تومور های کارسینوئید هنوز به طور کامل مشخص نشده اند و بیشتر این تومور ها به صورت پراکنده ایجاد می شوند. با این حال، برخی بیماری های ارثی می توانند خطر بروز این تومور ها را افزایش دهند. از جمله این بیماری ها می‌توان به نئوپلازی غدد دروریز متعدد، سندرم فون هیپل-لیندو، نوروفیبروماتوز نوع 1 و توبروس اسکلروزیس اشاره کرد.
تومور های کارسینوئیدی از سلول های عصبی غدد منشأ می‌گیرند و قابلیت رشد در هر نقطه ای از بدن را دارند. این تومور ها گاهی هورمون هایی ترشح می کنند که به عنوان پیام رسان‌های شیمیایی بدن عمل کرده و می‌توانند علائم متنوعی ایجاد کنند. بیشتر تومور های عصبی غدد درون‌ریز در دستگاه گوارش، به ویژه در معده و روده، شکل می‌گیرند.
انواع تومور های کارسینوئیدی:
قسمت هایی از بدن که معمولا در آن ها تومور کارسینوئید مشاهده میشود به شرح زیر اند:
- روده کوچک
- آپاندیس
- رکتوم یا راست روده
- ریه ها
- کولون یا روده بزرگ
- معده
- پانکراس
- کبد
تومور های کارسینوئیدی بسته به سرعت رشد، میزان گسترش به سایر نواحی بدن و توانایی تولید هورمون، رفتار های متفاوتی از خود نشان می‌دهند. انواع تومور های کارسینوئید عبارتند از:
- تومور های آهسته رشد: این نوع تومور ها شایع ترین هستند. آن ها معمولاً کوچک می مانند (کمتر از 1 سانتی متر) و به ندرت به سرعت رشد می‌کنند یا به نواحی دیگر بدن گسترش می‌یابند.
- تومور های با رشد سریع تر: این تومور ها ممکن است با سرعت بیشتری رشد کرده و به سایر نواحی بدن گسترش یابند.
- تومور های ترشح کننده هورمون (عملکردی): این تومور های کارسینوئیدی فعال، هورمون هایی مانند انسولین، گاسترین، پپتید وازواکتیو روده، گلوکاگون، سوماتوستاتین یا سروتونین تولید می‌کنند. سندرم کارسینوئید زمانی رخ می دهد که تومور مقادیر زیادی سروتونین تولید کند.
- تومور های غیر ترشح کننده هورمون (غیر عملکردی): این تومور های کارسینوئیدی شایع ترین هستند و هیچ هورمونی نمی سازند.
علائم:
علائم تومور کارسینوئید بستگی به محل رشد تومور و توانایی آن در تولید هورمون دارد. برخی از علائم می توانند با ورزش، استرس و حتی مصرف برخی غذا ها و نوشیدنی ها مثل الکل، شکلات و برخی پنیر ها تشدید شوند. اما در اکثر موارد تومور های کارسینوئید غیرعملکردی (بیخطر) هستند و علائم خاصی ندارند.
علائم مرتبط با اندازه یا محل تومور عبارتند از:
- درد یا فشار در ناحیه شکمی
- تغییر در عادات روده
- وجود خون در مدفوع
- حالت تهوع یا استفراغ
- درد قفسه سینه
- سرفه
- خلط خونی
- کاهش وزن
علائم مرتبط با ترشح هورمون عبارتند از:
- گرگرفتگی صورت
- اسهال
- قند خون بالا
- قند خون پایین
- زخم
- بثورات (به هر تغییری در بافت یا رنگ پوست گفته میشود که معمولا با سرخی یا خارش همراه است)
- اضطراب
- گیجی
- تپش قلب
- غش کردن
علائم مرتبط با سندروم کارسینوئید عبارتند از:
- گرگرفتگی صورت
- تعریق
- خس خس سینه
- تنگی نفس
- اسهال
- تپش قلب
- سوفل قلب (به صداهای غیرمعمول قلب گفته میشود که در اثر گردش متلاطم خون در بدن ایجاد میشود.)
- فشار خون پایین
- گیجی
نحوه تشخیص:
تومور های کارسینوئید اغلب چالش تشخیصی هستند، زیرا رشد آهسته ای داشته و نادر هستند و همچنین علائم خاصی ندارند. اغلب این تومور ها به طور اتفاقی در تصویر برداری برای دیگر بیماری ها و یا پس از انجام روش های دیگر مثل آپاندکتومی شناسایی می شوند.
برای تشخیص تومور های عصبی غدد درون ریز از روش ها و آزمایشات مختلفی استفاده می کنند که عبارتند از:
- تصویر برداری اشعه ایکس: روشی برای تهیه تصاویر از ساختار های درون بدن است که از مقدار کمی تابش استفاده میکند.
- توموگرافی گسیل پوزیترون/سی تی اسکن: سی تی اسکن به کمک اشعه ایکس، از زوایای گوناگون درون بدن تصویربرداری می کند سپس یک کامپیوتر این تصاویر را ترکیب کرده و یک تصویر سه بعدی با جزئیات بیشتر ایجاد میکند.
- تصویر برداری رزونانس مغناطیسی: در این روش از میدان های مغناطیسی برای تولید تصاویر دقیق از بدن استفاده میشود.
- سی تی اسکن: یک اسکن پزشکی هسته ای است که از یک ردیاب ویژه (gallium-68 DOTATATE) برای اتصال گیرنده های سوماتوستاتین (پروتئینهای روی سطح تومور های کارسینوئید) استفاده می کند. هنگامیکه ردیاب مخصوص به گیرنده سوماتوستاتین متصل شده و عکس گرفته می شود، این تومور ها مانند لامپ می درخشند.
- بیوپسی: در این روش از برداشتن یک مقدار کمی از بافت برای بررسی زیر میکروسکوپی استفاده می شود و برای تشخیص تومور های کارسینوئید الزامی است.
- آزمایش ادرار: اگر شخص دارای تومور های کارسینوئیدی باشد که ترشح هورمونی بالایی دارند، ممکن است در آزمایش ادرار نوعی اسید به نام 5-هیدروکسی اندول استیک اسید که یک محصول زائد سروتونین است، شناسایی شود.
- آزمایش خون: در آزمایش خون، افزایش سطح هورمون سروتونین یا سطوح بالای کروموگرانین A ممکن است نشانه ای از وجود تومور های کارسینوئید باشد، زیرا این مواد توسط اکثر تومور های کارسینوئید تولید می شوند.
درمان:
برای تومور های کارسینوئید کوچک که گسترش نیافته اند، بهترین روش درمانی جراحی است. جراحی برای این دسته تومور ها می تواند بهبود بخشی و درمان موثری فراهم کند؛ اما در صورتی که تومور گسترش یافته باشد یا بزرگی بیش از حدی داشته باشد، گزینه های درمانی دیگر ممکن است مورد نیاز باشند. در زیر لیستی از گزینه های درمانی که اغلب در نظر گرفته می شوند، آورده شده است:
- جراحی جزئی(جراحی کاهش حجم): درصورت گسترش تومور به سایر قسمت های بدن، انجام جراحی برای برداشتن بیشتر تومور می‌تواند موثر باشد. این روش در اغلب موارد به منظور کنترل علائم بیماری یا کمک به بهبود پاسخ به سایر درمان ها استفاده می شود.
- شیمی درمانی: دارو هایی که با سلول های تومور کارسینوئید مبارزه می‌کنند، ممکن است به صورت تزریقی به جریان خون وارد شده یا از طریق دهان مصرف شوند. این دارو ها گاهی اوقات به صورت ترکیبی تجویز می شوند تا اثربخشی درمانی بهبود یابد.
- اکتروتید: دارویی است که به صورت تزریقی تجویز میشود و با کاهش میزان هورمون هایی که تومورهای کارسینوئید می سازند، به کنترل علائم کمک می کند. این دارو همچنین می تواند باعث آهسته شدن رشد تومور شود.
- درمان کبد: در صورتی که تومور کارسینوئید به کبد گسترش پیدا کرده باشد درمان ممکن است شامل تزریق دارو های شیمی درمانی به کبد و یا استفاده از پلت های کوچکی باشد که به سلول های تومور تزریق می شوند که این روش جریان خون را به سمت سلول های تومور مسدود می کند.
پیشنهاد می شود قبل از شروع درمان، بیمار نظر پزشک دوم را بداند. دریافت نظر دوم به فرد اطلاعات بیشتری می دهد و همچنین باعث اطمینان بیشتری درباره تصمیمات درمانی می شود.
پیشگیری:
علت دقیق بروز تومور های کارسینوئید هنوز مشخص نیست. بیشتر آن ها به صورت اتفاقی ایجاد می شوند. به همین دلیل، راهکار های پیشگیری از بروز تومور کارسینوئید هنوز مشخص نیست. با این حال، برخی از بیماری های ژنتیکی و پزشکی که خطر بروز این تومور ها را افزایش می دهند، شناخته شده اند. این بیماری ها شامل نئوپلازی‌های غدد درون ریز متعدد، سندرم فون هیپل-لینداو، نئوروفیبروماتوز نوع ۱ و سکلروز توبروس است. بیماری هایی که اسید معده را تحت تأثیر قرار می دهند، مانند گاستریت آتروفیک، کم خونی مگالوبلاستیک و سندرم زولینگر-الیسون، همچنین ممکن است خطر بروز این تومور را افزایش دهند.
کنترل تومور کارسینوئید:
علاوه بر پیروی از تمام دستورالعمل های تیم پزشکی، مصرف دارو ها و مراجعات منظم، می‌تواند به همراه یادگیری هرچه بیشتر در مورد بیماری و ایفای نقش فعال در درمان، به کنترل تومور کارسینوئید کمک کند. در اینجا چند پیشنهاد دیگر وجود دارد:
- بهتر است فرد بیمار از یک رژیم غذایی مغذی و پر پروتئین پیروی کند.
- از مصرف الکل و غذا هایی که باعث علائم کارسینوئید می شوند خودداری کند.
- تا حد امکان از استرس دوری کند.
- از پزشک خود در مورد دارو هایی که مصرف می کند بپرسد. برخی از آن ها مانند دارو های ضد احتقان، دارو های استنشاقی آسم و دارو های ضد افسردگی ممکن است باعث تحریک یا بدتر شدن علائم کارسینوئید شوند.
- به یک گروه پشتیبانی بپیوندد تا درباره تومور های کارسینوئید بیشتر بداند و شرایط خود را با دیگران به اشتراک بگذارد.
- تمرینات ذهنی و جسمی مانند یوگا یا تای چی را برای کمک به کاهش اضطراب و استرس امتحان کند.
- از تکنیک های تصویر سازی هدایت شده، مدیتیشن، موسیقی درمانی و نوشتن روزنامه برای کاهش استرس عاطفی استفاده کند.
- بهتر است از قبل از مراجعه به پزشک سوالات خود را یادداشت کند و از پزشک بپرسد.
درمانهای خانگی:
درمان های خانگی تومور های کارسینوئید را درمان نمی کنند. اما مکمل های ویتامینی مانند پتاسیم، منیزیم و کلسیم ممکن است مفید باشند. استفاده از جوز هندی تازه آسیاب شده ممکن است در کنترل اسهال مفید باشد. بیمار باید حتما با پزشک خود در مورد هر گونه درمان خانگی مشورت کند.
دیدگاه خود را بنویسید