درمان سرطان ریه غیر سلول کوچک بر پایه مرحله سرطان: مرحله 0
انواع روشهای جراحی درمان سرطان ریه اینها هستند:
- برش گوه ای
- سگمنتکتومی
- لوبکتومی
- بای لوبکتومی
- پنومکتومی
- جراحی کاهش حجم شش
گزینه های درمانی برای سرطان ریه غیر سلول کوچک (نان اسمال سل) بیشتر بر پایه مرحله سرطان پیشنهاد میشود ولی عوامل دیگری مانند وضعیت سلامتی، عملکرد ریه و نیز برخی ویژگیهای خود سرطان نیز اهمیت دارند.
درمان ریه در افراد سیگاری
اگر سیگاری هستید، باید بدانید یکی از مهمترین کارهایی که باید انجام بدهید تا برای درمان سرطان آماده شوید، کنار گذاشتن سیگار و دیگر دخانیات است. پژوهشها نشان میدهند کسانی که پس از تشخیص سرطان ریه سیگار را ترک میکنند، به نتیجه بهتری دست پیدا میکنند.
درمان سرطان پنهان
منظور از سرطان پنهان (occult cancer)، سرطانهایی هستند که نمیتوان جایگاه سرطان اولیه را پیدا کرد. برای این سرطانها، سلولهای بدخیم در سیتولوژی خلط دیده میشوند ولی هیچ توموری را نمیتوان در آزمایشهای تصویربرداری یا برونکوسکوپی پیدا کرد. معمولا این سرطانها در مراحل نخستین هستند. برونکوسکوپی و احتمال آزمایشهای دیگر معمولا هر چند ماه دوباره انجام میشوند تا شاید بتوان با این کار تومور را پیدا کرد.
اگر تومور پیدا شود، درمان بستگی به مرحله سرطان دارد.
درمان سرطان ریه غیر سلول کوچک مرحله صفر چگونه است؟
از آنجایی که سرطان ریه غیر سلول کوچک (NSCLC ) در مرحله صفر از لایه پوشاننده راههای هوایی فراتر نرفته است و به بافتهای عمیقتر ریه یا بخشهای دیگر یورش نبرده است، معمولا تنها با عمل جراحی کاملا درمان میشود و نیازی به شیمی درمانی یا پرتودرمانی ندارد.
اگر بدنتان به اندازه ای سالم باشد که بتوانید جراحی انجام بدهید، معمولا با برداشتن بخشی از لوب ریه (سگمنتکتومی و یا برش گوه ای) درمان انجام میشود.
- جراحی سگمنتکتومی (segmentectomy)
جراحی سگمنتکتومی ریه یا برداشتن تکه ای ریه، جراحی است که در آن بافتهای درگیر ریه برداشته میشوند ولی تا جایی که میشود، بافتهای سالم ریه دست نخورده می مانند. در سگمنتکتومی ریه، تنها بخش بیمار یک لوب ریه بریده و برداشته میشود.
در توده های خوش خیم و برخی وضعیتهای دیگر ریه نیز این روش انجام میشود.
جراحی ریه سگمنتکتومی کم تهاجمی تر از جراحی های گسترده تر ریه مانند لوبکتومی یا پنومکتومی است.
شکل- جراحی برش گوه ای Wedge resection
- جراحی برش گوه ای
در جراحی برش گوه ای (Wedge resection)، تومور سرطانی و بخش گوه ای شکل از بافتهای ریه پیرامون تومور برداشته میشوند. این روش با سگمنتکتومی تفاوت دارد. در سگمنتکتومی بخشی از ریه که برداشته میشود بزرگتر از تکه گوه ای شکل ولی کمتر از یک لوب کامل است.
جراحی برش گوه ای کم تهاجمی تر از دیگر جراحی های ریه است ولی از سویی دیگر، احتمال برگشت سرطان ممکن است بیشتر باشد. از این رو تنها تومورهای بسیار کوچک و محدود را با این روش درمان میکنند. اگر تومور کوچکتر از 5 سانتیمتر باشد و در بخش بیرونی ریه باشد و در مرحله صفر یا یک باشد ممکن است این روش پیشنهاد شود. پیش از جراحی، نمونه برداری از گره های لنفاوی پیرامون انجام میشود تا روشن شود آیا این بخشها درگیر شده اند یا نه. همچنین از این جراحی برای وضعیتهای غیرسرطانی مانند امفیزم یا سل نیز بهره برده میشود. همچنین برای کسانی که سالمند هستند و توانایی تاب آوردن جراحی های بزرگتر را ندارند یا بیماری زمینه ای جدی دارند که ریه را به خطر می اندازد این جراحی که کم تهاجمی تر است گزیده میشود.
یادتان باشد اگر تومور بزرگتر از دو اینچ یعنی 5 سانتیمتر باشد یا جایی باشد که جراحی آن سخت تر است، این روش جراحی توصیه نمیشود.
جراحی سگمنتکتومی و برش گوه ای برای افراد سالم و جوان ممکن است توصیه نشود.
آزمایشها و مراقبتهای پیش از عمل جراحی برش گوه ای و سگمنتکتومی
نخست معاینه فیزیکی انجام میشود و تصاویر ام آر آی یا سی تی اسکن بررسی میشود تا جایگاه و اندازه تومور یا میزان گسترش آن بررسی شود. آزمایش خون نیز انجام میشود تا روشن شود کلیه و کبد چگونه کار میکنند. آزمایشهایی هم برای بررسی کارکرد ریه و قلب انجام میشود.
دو روش برای انجام سگمنتکتومی و برش گوه ای در دسترس است:
- توراکوتومی یا جراحی باز سینه
- جراحی توراکوسکوپی با کمک تصویر (جراحی کم تهاجمی تر با کمک دوربین) که به آن جراحی وی ای تی VAT نیز میگویند.
پس از پیدا کردن جای تومور، جراح آن را برمیدارد و بخش کوچکی از بافتهای پیرامون آن را نیز برمیدارد. گاهی این جراحی با رادیوتراپی (پرتودرمانی) مستقیم تومور عمراه میشود.
بهبودی پس از جراحی برش گوه ای و سگمنتکتومی
پس از جراحی دوران بهبودی به دو بخش دسته بندی میشود: ریکاوری در بیمارستان و خانه. ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد تا کاملا خوب شوید.
در دوران بهبودی دستورهای پزشک را خوب دنبال کنید تا هر چه زودتر بهبودی به دست بیاید.
پس از جراحی، طول مدت زمان بستری در بیمارستان بستگی به بدن شما و شرایط جراحی دارد. معمولا لوله ای در سینه تان کار گذاشته میشود تا مایعات اضافی از آن بیرون بیایند و در سینه انباشته نشوند. برای تنفس بهتر، تراپیست تنفسی به شما کمک میکند تا دوباره یاد بگیرید چگونه نفس عمیق بکشید و احتمال عفونت ریه را کاهش دهید. پیش از این که از بیمارستان بروید، دستورهای لازم و داروها به شما داده میشود.
بهبودی پس از جراحی در خانه ادامه پیدا میکند. طبیعی است که ضعیف تر و خسته تر از همیشه خود باشید چون بدنتان در حال ترمیم است ولی نگران نباشید، با گذر زمان نیروی پیشین خود را به دست می آورید. دستکم روزی چند بار باید بلند شوید و راه بروید حتی اگر احساس خستگی دارید. راه رفتن به جلوگیری از لخته شدن خون و بهبود کارکرد ریه کمک میکند. پس از جراحی تا مدتی محدودیتهای فیزیکی دارید، برای نمونه نباید رانندگی کنید یا جسم سنگین بلند کنید. از پزشک بپرسید تا چند وقت باید این محدودیتها را رعایت کنید.
پس از جراحی ریه چه نکاتی را باید رعایت کنم؟
- بسیار مهم است که در دوران ریکاوری، از بیمار شدن جلوگیری کنید. از کسانی که سرماخوردگی، آنفلوانزا یا هر علامت دیگری از عفونت تنفسی دارند دور بمانید.
- هرگز دخانیات استفاده نکنید و از دود سیگار دیگران هم دور بمانید.
- از بوها و گازهای شیمیایی مانند بوی رنگ، مواد شوینده، حلالها و از این قبیل موارد دوری کنید. حتی اگر عطر و ادکلن اذیتتان میکند باید از آنها دوری کنید.
- در معرض آلودگی های محیطی قرار نگیرید.
- از هر چیزی که ریه تان را تحریک میکند، پرهیز کنید.
خطرات و عوارض جراحی ریه سگمنتکتومی و برش گوه ای چیست؟
عوارض در این جراحی ها شایع نیست. برای عوارضی که ممکن است رخ دهد اینها هستند:
- عوارض بیهوشی
- عفونت
- خونریزی سینه
- خون در محل زخم جراحی
- کلاپس ریه
- پدید آمدن گذرگاه غیر طبیعی میان شش و لایه پوشاننده شش
- نیاز طولانی به لوله سینه به دلیل نشت هوا
- جراحی برش اسلیو در ریه
سرطانهایی که در جاهایی مانند جایی که نای به نایژه چپ و راست دو شاخه میشود، رشد کرده اند ممکن است با روش برش اسلیو درمان شوند. در برش اسلیو، یک سوم یا نیمی از ریه همراه با غدد لنفاوی پیرامون آن برداشته میشود. افزون بر این، بخشی از رگهای خونی یا ناِیژه نیز ممکن است برداشته شود و پس از آن، بخشهای باقیمانده به هم پیوند میخورند. این روش جراحی کمک میکند توموری که نزدیک به میانه ریه رشد کرده بدون نیاز به برداشتن همه ریه، برداشته شود. این جراحی با روش باز (توراکتومی) انجام میشود. معمولا جراحی دو تا چهار ساعت زمان میبرد.
ولی در برخی موارد، برداشتن کامل تومور بدون برداشتن یک لوب (لوبکتومی) یا حتی همه ریه دشوار است.
برای برخی سرطانهای ریه مرحله صفر، درمان هایی مانند درمان فتوداینامیک (پی دی تی PDT)، لیزر درمانی یا براکی تراپی (پرتودرمانی داخلی) میتوانند جایگزین جراحی شوند.
دیدگاه خود را بنویسید