انواع جراحی های معده برای کاهش وزن

انواع جراحی های معده برای کاهش وزن 

جراحی معده برای کاهش وزن که به جراحی چاقی نیز شناخته میشودیکی از جراحی های رایج امروزی است که برای کمک به کاهش وزن و کاهش خطرات بیماریهایی که با چاقی همراه میشوند انجام میشود و تاثیر بلند مدت دارد. 

در اینجا به انواع جراحی های معده که برای لاغر شدن انجام میشوند میپردازیم. 

1. حلقه گذاری معده 

این روش جراحی بر خلاف روشهایی که جلوتر اشاره میکنیم، برگشت پذیر و تنظیم پذیر است. در این جراحی چاقی، یک بند سیلیکونی دور معده انداخته میشود تا گنجایش معده را کم کند و گذر غذا از معده را نیز کندتر نماید. حلقه را میتوان تنظیم کرده یا کلا برداشت. 

شکل- در تصویر بالا، بخش پایینی و بزرگتر معده جدا شده و غذا تنها به بخش بالایی و باریکتر (اسلیو) میریزد. مسیر غذا با فلش قرمز رنگ نشان داده شده است. 

1. اسلیو معده 

اسلیو معده (gastric sleeve یا sleeve gastrectomy)یکی از متداولترین جراحی های چاقی است. شاید دلیل آن، نسبتا ساده بودن و ایمن بودن برای بیشتر افراد باشد چرا که خطر عوارض در این جراحی بسیار کم است. در این روش، بخش بزرگی از معده (حدود 80%) برداشته شده و بخش کوچک لوله ای (همانند آستین) از آن بر جا می ماند. این عمل مقدار غذایی که در یک وعده میتوانید بخورید را کم میکند و زودتر احساس سیری پیدا میکنید. همچنین هورمونهای گرسنگی که معمولا از معده ترشح میشوند را کاهش میدهد. این به پایداری سوخت و ساز و کاهش اشتها و تنظیم قند خون کمک میکند. 

شکل- تصویر سمت راست بای پس و سمت چپ اسلیو معده را نشان میدهد. 

1. بای پس معده 

در بای پس معده، روده کوچک به بخش بالای معده پیوند میشود. 

جراح یک کیسه کوچک در بالای معده درست میکند، آن را از بخش پایینی با استاپل جراحی جدا میکند و سپس روده کوچک را تقسیم کرده و آن را به کیسه کوچکی که در بالای معده درست کرده بود پیوند میدهد. اکنون غذا از راه مری به کیسه کوچک نوساز در معده میرسد، معده را از راه باریکه روده کوچک میانبر زده و به دیگر بخشهای دستگاه گوارش میرود.  

در شکل بالا، تصویر سمت چپ پیش از عمل بای پس و تصویر سمت راست پس از عمل را نشان میدهد. 

این عمل جراحی، گنجایش معده را کم میکند و همچنین مقدار موادی که روده کوچک جذب میکند را نیز کاهش میدهد. کوچکتر کردن روده کوچک در عمل جراحی بای پس معده، کارامدتر بودن این روش در مقایسه با روشهای دیگر را به دنبال دارد. 

در شکل بالا مسیر تازه غذا که معده را میانبر زده و به روده کوچک میرود، با فلش قرمز رنگ نشان داده شده است. 

1. جراحی انحراف بیلیوپانکراس با سوئیچ دوازدهه 

جراحی انحراف بیلیوپانکراس با سوئیچ دوازدهه (Biliopancreatic Diversion with Duodenal Switch) نسخه نخستین سوئیچ دوازدهه (اثنی عشر) است که در آن عمل اسلیو معده با بای پس روده کوچک آمیخته میشود. گاهی از این جراحی با نام کوتاهتر سوئیچ دوازدهه یاد میشود. این عمل همانند بای پس معده است ولی از آن گسترده تر است. در عمل سوئیچ دوازدهه، بیشتر روده کوچک (حدود 75%) میانبر میخورد. این به معنی کاهش چشمگیر هورمون گرسنگی است که در روده کوچک و معده ساخته میشود. همچنین مقدار مواد مغذی که روده کوچک میتواند جذب کند را بسیار کم میکند. این جراحی کارسازترین روش جراحی کاهش وزن و لاغری است که برای درمان سندرمهای متابولیک مانند دیابت به کار گرفته میشود. ولی از سویی دیگر، جذب مواد مغذی مورد نیاز برای سلامتی سخت تر میشود. 

شکل- عمل جراحی سوئیچ دوازدهه 

1. جراحی پیلور روده معده 

جراحی Stomach Intestinal Pylorus Sparing رویکرد تازه جراحی چاقی، نسخه بهبود یافته سوئیچ دوازدهه است که برای کم کردن عوارض عمل سوئیچ دوازدهه، طراحی شده است. هنوز این روش جراحی معده در دست مطالعه است ولی تا کنون نتایج دلگرم کننده داشته و گمان میشود به زودی جایگزین سوئیچ دوازدهه میشود. این جراحی همانند سوئیچ دوازده با اسلیو معده آغاز میشود، سپس نخستین بخش روده کوچک (درست پس از معده) تقسیم میشود. روده کوچک به صورت یک حلقه دوباره وصل میشود و به جای دو پیوند جراحی، تنها یک پیوند میخورد. این یعنی بخش کمتری از روده کوچک بای پس میشود و جذب مواد مغذی بیشتر میشود. 

شکل- تصویر سمت راست عمل جراحی چاقی با روش سوئیچ دوازدهه و تصویر سمت چپ، نوع اصلاح شده این جراحی یعنی Stomach Intestinal Pylorus Sparing (بخش کمتری از روده کوچک برداشته میشود) را نشان میدهد. 

خطرات و عوارض جراحی کوچک کردن معده چیست؟ 

همه جراحی ها برخی خطرات و عوارضی میتوانند داشته باشند. هر چه عمل طولانیتر شود، احتمال عوارض در آن بیشتر میشود. عوارضی که در جراحی های کوچک کردن معده و کاهش وزن ممکن است رخ بدهند اینها هستند: 

• خونریزی 
• عفونت 
• لخته شدن خون 
• فتق 
• بند آمدن راه روده کوچک 
• نشت از جاهایی که پیوند شده اند 

جراحی هایی که دستگاه گوارش را تغییر میدهند، میتوانند پیامدهای گوارشی نیز به دنبال داشته باشند. برخی از اینها را سندرمهای پس از گاسترکتومی میگویند. عوارضی که ممکن است پس از عمل معده رخ دهند اینها هستند: 

سندرم دامپینگ: سندرم دامپینگ به مجموعه ای از علائم گفته میشود که هنگامی رخ میدهند که معده تان غذا را خیلی زود به روده کوچک میریزد. تا نیمی از کسانی که جراحی معده برای لاغری داشته اند ممکن است برخی علائم سندرم دامپینگ را تجربه کنند. علائم سندرم دامپینگ اسهال، تهوع، گرفتگی یا درد شکم و هایپوگلیسمی است. معمولا با گذر زمان علائم بهبود می یابند. برای پیشگیری از این وضعیت یا کاهش آن، پزشک دستورهای غذایی ویژه ای به شما پیشنهاد میدهد. 

سوء تغذیه: بسیاری از جراحی های معده، عامدانه کاهش جذب مواد مغذی در روده کوچک را در پی دارند تا کالری که جذب میشود کاهش یابد. ولی این کاهش جذب میتواند به شل شدن مدفوع بینجامد. همچنین ممکن است دچار کمبود مواد مغذی شوید. برای پیشگیری از این پیامد، مکمل های غذایی به فراخور شرایطتان به شما پیشنهاد میشود. 

برگشت یا ریفلاکس صفرا: عمل جراحی که بر دریچه پیلوری معده تاثیر میگذارد (گذرگاه میان معده و روده کوچک) میتواند اختلال عملکرد به دنبال داشته باشد. اگر دریچه پیلوری خوب بسته نشود، یکی از پیامدهای آن ریفلاکس صفراست. یعنی صفرایی که کیسه صفرا به روده کوچک میریزد تا به گوارش غذا کمک کند، میتواند به معده برگردد. برگشت صفرا میتواند فرسایش دیواره معده را به دنبال داشته باشد که در پی آن، زخم معده میتواند رخ دهد. 

سنگ صفرا: کاهش وزن سریع، بار زیادی از کلسترول را به کبد میفرستد تا در آنجا فراوری شود. هنگامی که کبد صفرا را به کیسه صفرا میفرستد، کلسترول اضافی را هم با آن همراه میکند. این کلسترول اضافی میتواند در کیسه صفرا جمع شود و سنگ صفرا درست کند. سنگ کیسه صفرا همیشه دردسر ساز نیست ولی اگر سنگ تکان بخورد و راه بیفتد برود در مجاری صفرا گیر کند، وضعیت خطرناکی به بار می آورد. پزشک برای پیشگیری از سنگ صفرا پس از جراحی ممکن است دارو برایتان بنویسد. 

فواید و مزیتهای جراحی معده برای کاهش وزن چیست؟ 

 کاهش وزن پایدار و چشمگیر برای کسانی که چاقی رده 3 دارند 

کاهش هورمونهای گرسنگی و بهبود سوخت و ساز بدن: جراحی تنها درمان چاقی است که متابولیک بدن را دوباره برنامه ریزی میکند تا از چاقی دوباره جلوگیری شود. 

مدیریت قند و کلسترول که برای کسانی که در خطر کلسترول بالا، قند بالا یا دیگر مشکلات همراه با چاقی هستند ضرورت دارد 

زندگی سالم تر، آسانتر و رنج کمتر: افزون بر این که مشکلات فراوان چاقی با کاهش وزن چشمگیر پس از جراحی پایان میگیرند، طول عمر نیز افزایش می یابد. پژوهشهای علمی بزرگ نشان داده اند جراحی معده برای کاهش وزن، خطر مرگ و میر به هر دلیلی را بیش از 40% کاهش میدهد.