بیماریهای روده بزرگ که به جراحی نیاز دارند
هیچ کسی دوست ندارد عمل جراحی روده انجام بدهد ولی گاهی وقتها ما ناگزیر هستیم برای زندگی بهتر، سختی کوتاه مدت را بپذیریم. عمل جراحی روده همیشه هم کار سنگین و سختی نیست و گاهی وقتها با روشهای کم تهاجمی و کم عارضه انجام میشود، حتی ممکن است با کلونوسکوپی جراحی انجام داد و در همان روز مرخص شوید و کارهای روزانه خود را از سر بگیرید.
عمل های جراحی روده (کلون)
برای عمل های جراحی روده بزرگ و راست روده (رکتوم)، اصطلاح کلورکتال بیشتر به کار میرود که ترکیبی از کلون به معنی روده بزرگ و رکتوم به معنی راست روده است. روده بزرگ بخشی از دستگاه گوارش است که پس از روده کوچک بوده و به راست روده و مقعد میرسد. راست روده مجرای کوتاهی از روده است که به کانال مقعد منتهیمیشود.
عمل های جراحی روده بزرگ یا کلورکتال به دامنه بزرگی از جراحی هایی گفته میشود که در این بخش از بدن انجام میشوند، از درمان هموروئید گرفته تا سرطان روده و دیگر موارد. بسیاری از جراحی های روده کم تهاجمی و لاپاراسکوپی هستند.
رایجترین عمل های جراحی روده اینها هستند:
- سرطان روده
درمان جراحی سرطان روده بستگی زیادی به مرحله سرطان دارد. جراحی میتواند تنها برداشتن پولیپ با کلونوسکوپی باشد یا جراحی باز شکمی و برداشتن روده. بسیاری از جراحی های درمان سرطان روده اکنون با لاپاراسکوپی انجام میشوند که درد و خونریزی و عوارض کمتری دارند و زودتر خوب میشوید. در لاپاراسکوپی، چند برش کوچک در شکم زده شده و ابزارهای کوچک جراحی و دوربین از این سوراخها به درون روده فرستاده میشوند. در جراحی، بخش سرطانی روده همراه با کمی از بافتهای سالم همسایه آن و گره های لنفاوی برداشته میشوند. در بیشتر موارد دو سر باقی مانده روده به هم پیوند میشود تا امکان کار کردن روده به شکل طبیعی فراهم باشد ولی گاهی هم نیاز به کلوستومی است.
- سرطان راست روده
درمان جراحی سرطان روده بزرگ و راست روده همانند هم است ولی تفاوتهایی هم دارد. مهمترین تفاوت در کوچکتر بودن فضا در راست روده و نزدیکی اندامهای دیگر به آن است. از این رو، جراحی سرطان راست روده معمول با پرتو درمانی یا شیمی درمانی ممکن است همراه باشد و گاهی هم پزشک کلا از جراحی صرف نظر میکند. هنگامی که سرطان راست روده نیاز به جراحی داشته باشد، پزشک کوشش میکند که روده بتواند کار طبیعی خود را پس از جراحی از سر بگیرد. در برخی موارد هم ممکن است کلوستومی موقتی یا همیشگی انجام شود.
- دایورتیکولیت
دایورتیکولوز یا دیورتیکولوز (Diverticulosis ) زمانی رخ میدهد که کیسه های کوچک برامده به نام دایورتیکول در دستگاه گوارش رشد میکنند. هنگامی که یک یا چند دایورتیکول دچار التهاب میشوند یا چرک میکنند، وضعیتی به نام دایورتیکولیت رخ داده است. اگر چند دوره دایورتیکولیت داشته باشید یا عوارضی به بار آورده باشد یا علائم آن بهبود نمی یابد ممکن است پزشک جراحی را پیشنهاد بدهد. در جراحی درمان دایورتیکولیت، بخشی از روده که آسیب دیده برداشته میشود و بخشهای سالم دوباره به هم میپیوندند. معمولا پس از این جراحی، کار روده همانند گذشته از سر گرفته میشود. هنگامی که به جراحی اورژانسی نیاز باشد، جراح ممکن است کلوستومی انجام بدهد تا روده زمان کافی برای بهبودی داشته باشد. کلوستومی پس از مدتی برداشته شده و روده دوباره کار خود را از سر میگیرد.
- اوستومی
در برخی موارد ممکن است به هم پیوند دادن روده از درون شکم و بدون باز کردن شکم از بیرون، کار ایمنی نباشد. سپس ممکن است نیاز باشد سر روده به بیرون از بدن راه یافته و مدفوع به درون کیسه ای که بیرون از بدن قرار دارد بریزد. به این کار، کلوستومی میگویند.
در این عمل جراحی، پزشک سوراخی در دیواره شکم درست میکند و سر روده را از سوراخ بیرون می آورد و آن را به پوست میدوزد تا در جای خود ثابت باشد. به این، استوما (stoma ) یا استومی (ostomy) میگویند. در استومی، مدفوع از سوراخ شکم به بیرون راه می یابد. کیسه کلوستومی به استوما وصل میشود تا مدفوع در آن بریزد.
گاهی وقتها استومی برای مدت کوتاهی است تا زمانی که روده خوب شود و دوباره جراحی شده و دو سر روده به هم پیوند شود ولی در موارد نادر ممکن است استومی همیشگی باشد. استومی در انواع بیماریهای روده مانند سرطان روده، دایورتیکولیت، بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو (کولیت زخمی) ممکن است نیاز شود.
- جراحی جی پاوچ یا کیسه مقعدی (J-pouch)
در موارد کولیت اولسراتیو (کولیت زخمی) شدید یا سندرمهای ارثی سرطان، جراحی جی پاوچ کحه به آن کیسه مقعدی یا ایلئو آنال آناستوموز نیز میگویند انجام میشود. این جراحی جایگزین استومی دائمی است. در جراحی جی پاوچ، جراح همه روده بزرگ را برمیدارد و از پایانه روده کوچک، ساختاری همانند حرف J درست میکند و آن را به سر راست روده متصل میکند. استومی موقتی معمولا انجام میشود تا زمانی که این کیسه مقعدی تازه درست شده جوش بخورد و خوب شود. دو تا سه ماه زمان میبرد تا به این مرحله برسید. سپس عمل جراحی دیگری انجام میشود تا ایلئوستومی بسته شده و مدفوع از راه روده دفع شود.
- جراحی های مقعد (آنورکتال)
اختلالات راست روده و مقعد (آنورکتال) به دسته ای از اختلالات پزشکی گفته میشود که در راست روده و مقعد رخ میدهد و درد یا علائم دیگر در پی دارد. شایعترین مشکلات مقعدی که نیاز به درمان جراحی پیدا میکنند اینها هستند:
- هموروئید (بواسیر)
- شقاق (آنال فیشر)
- فیستول مقعدی
- بیرون زدگی راست روده
سخن پایانی
یکی از نگرانی های کسانی که میخواهند عمل روده انجام بدهند این است که آیا میتوانند پس از آن راحت غذا بخورند و توالت بروند. در بیشتر موارد چنین است و شما بدون مشکل خاصی همانند گذشته روده تان کار دفع را انجام میدهد ولی ممکن است در برخی شرایط، دوره ای نیاز باشد سر روده به کیسه وصل شود تا بخشهای آسیب دیده یا پیوند شده روده خوب شوند. در موارد نادر ممکن است نیاز به کیسه همیشگی باشد.
در همه جراحی ها تجربه درد وجود دارد و با مسکن و درمانهای دیگر میتوانید درد را آرام کنید تا زمانی که روده خوب شود. بسته به شرایطی که دارید، پزشک به شما میگوید چه کارهایی بکنید تا دردتان کمتر شود.
دیدگاه خود را بنویسید