سینه کبوتری یا پکتوس کاریناتوم (Pectus carinatum) یک نقص مادرزادی نامتداول است که در آن استخوان جناغ سینه کودک و چند دنده اوبه شکل ناهنجاری برامده است. علت این اتفاق، رشد بیش از حد غضروف بین دنده و استخوان جناغ است. گاهی اوقات بدشکلی استخوان محسوس نیست و زمانی که کودک به دوره جهش رشد بلوغ و نوجوانی میرسد مشخص میشود.

سینه کبوتری تقریبا در یک نفر از هر 1500 کودک دیده میشود و اغلب سابقه خانوادگی در آن دیده میشود . این وضعیت در مردان شایعتر از زنان است.

مشکل اصلی سینه کبوتری، شکل بدی است که برای ظاهر فرد ایجاد میکند. در بیشتر کودکان بدشکلی سینه هیچ مشکلی برای سلامتی به وجود نمی آورد.

شیوع سینه کبوتری بر اساس گزارشها، کمتر از سینه قیفی شکل (پِکتوس اِکسکاواتوم pectus excavatum) است ( در سینه قیفی شکل، فرورفتگی در سینه ایجاد میشود). ممکن است این وضعیت با اختلالات دیگری مانند بیماری قلبی، قوز، اسکولیوز یا کژپشتی (انحنای کمر به راست یا چپ) و نقایص اسکلتی عضلانی همراه باشد. ممکن است سینه تقارن نداشته باشد و در یک طرف بیشتر از طرف دیگر برجسته باشد.

شکل –در برش عرضی که در شکل بالا میبینید، تصویر پایینی وضعیت نرمال قفسه سینه و تصویر بالایی، وضعیت سینه کبوتری را نشان میدهد.

 

عمل جراحی اصلاح سینه کبوتری چگونه است؟

سینه کبوتری را میتوان با عمل جراحی با استفاده از روش اصلاح شده راویچ (Ravitch)، اصلاح کرد. در این جراحی، برشی در سینه ایجاد میشود تا دیواره سینه باز شود و جراح به دنده ها دسترسی پیدا کند.

سپس غضروف تغییر شکل یافته از هر دو طرف سینه برداشته میشود. در اکثر بیماران، استئوتومی (تغییر شکل استخوان) در جناغ باید انجام شود تا جناع رو به پایین قرار بگیرد. سپس جناغ در جای خود ثابت میشود.

در اخر سینه بسته و بخیه میشود. از بخیه های جذبی استفاده میشود.

 

عمل جراحی درمان سینه کبوتری چقدر طول میکشد؟

مدت زمان این عمل جراحی بستگی به شدت تغییراتی که باید ایجاد شود دارد و ممکن است تا چهار ساعت طول بکشد.

ظرف هفته ها و ماههای آتی غضروف دوباره رشد میکند و سینه شکل نرمال تری پیدا میکند.

 

آیا پس از عمل جراحی اصلاح سینه کبوتری، سینه کاملا نرمال و مشابه بقیه افراد میشود؟

نکته مهمی که پیش از جراحی باید بدانید این است که امکان پیش بینی دقیق میزان اصلاحاتی که میتوان ایجاد کرد وجود ندارد. جراح در این زمینه با شما صحبت میکند و پیش بینی خود را میگوید تا آگاهانه تصمیم بگیرید.

 

مزیتهای عمل جراحی راویچ برای اصلاح سینه کبوتری چیست؟

این جراحی یک روش شناخته شده است که امتحان خود را پس داده است. با این عمل، شکل سینه بهبود می یابد و اعتماد به نفس فرد بهتر میشود. تحقیقات نشان داه اند 97 درصد کسانی که این عمل را انجام داده اند از نتایج آن راضی بوده اند.

پس از انجام عمل جراحی راویچ، احتمال این که دوباره رشد غیر طبیعی و ناهنجار اتفاق بیفتد بسیار کم است.

همچنین از این روش جراحی برای ناهنجاریهای پیچیده قفسه سینه میتوان استفاده کرد.

 

معایب روش جراحی راویچ برای اصلاح سینه کبوتری چیست؟

این عمل همانند هر جراحی دیگری معایب و مزایایی دارد بنابراین در مورد ریسکها و عوارض آن با پزشک صحبت کنید. به طور کلی عوارضی که ممکن است ایجاد شود عبارتند از:

خونریزی

عفونت

درد

ایجاد کلوئید (محل جوش خوردن زخم ممکن است قرمز، ضخیم و خارشی شود)

جمع شدن مایعات اطراف یک یا هر دو ریه (این عارضه نادر است)

نشت هوا از یکی از شش ها

عوارض مربوط به بیهوشی

 

هنگامی که عوارض و فواید جراحی با شما مطرح شد، به شما فرصت داده میشود که به منزل بروید و فکر کنید. این عمل جراحی صرفا زیبایی است و از نظر پزشکی سودی برایتان ندارد.

 

چه زمانی میتوانم عمل جراحی اصلاح سینه کبوتری را انجام بدهم؟

این جراحی را در هر سنی میتوان انجام داد اما به دلیل جهش رشدی که در اواخر کودکی اتفاق می افتد، توصیه میشود در اوایل یا اواخر کودکی انجام شود.

اواخر کودکی به عنوان بهترین سن اصلاح سینه کبوتری توصیه میشود چرا که کودک به اندازه ای بزرگ شده است که بتواند دستورالعمل پس از جراحی را انجام دهد و ورزشهایی که برای بهبودی لازمند را انجام دهد و بتواند در رعایت محدودیتهایی که در تحرک و فعالیتهای بدنی برایش ایجاد میشود مانند عدم انجام ورزش در مدرسه، همکاری کند.

 

آیا عمل جراحی اصلاح سینه کبوتری خیلی درد دارد؟

برای این که پس از عمل راحت باشید، موقتا عصبها با تزریق مستقیم ماده بی حسی در ریشه های عصبی نزدیک به طناب نخاعی، مهار میشوند. این کار باعث میشود سیگنالهای درد به مغز نرسند و در واقع عصبها فعلا بی حس باشند. تزریق در حالی که هنوز بیهوش هستید انجام میشود.

مسکن های قوی نیز ممکن است مستقیما به جریان خون تزریق شوند. این کار از طریق یک لوله پلاستیکی کوچکی به نام آنژیوکت که در رگ وارد شده است (معمولا در پشت دست) صورت میگیرد. به این سیستم، پمپ ضد درد (PCA)  میگویند. به این ترتیب میتوانید دکمه آن را هر بار که میخواهید فشار بدهید تا دوز کمی از مسکن آزاد شود.

دستگاه طوری برنامه ریزی شده است که هر بار فقط یک دوز مشخصی از مسکن آزاد میشود و یک زمان سنج (تایمر) در دستگاه وجود دارد که دفعات مصرف دارو را کنترل میکند و حتی اگر بیشتر دکمه را فشار بدهید، دستگاه بیش از حد مجاز دارو نمیدهد. معمولا مسکن خوراکی نیز تجویز میشود.

با این حال باید بدانید علیرغم کمک داروها، نمیتوان کاملا درد را برطرف کرد و در چند روز اول پس از جراحی، مقداری درد خواهید داشت.

در روز دوم یا سوم پس از عمل، حس عصبها برگردانده میشود.

معمولا در روز سوم یا چهارم پس از جراحی، به واسطه مصرف داروهای مسکن خوراکی مانند دیکلوفناک، استامینوفن و غیره کاملا راحت هستید.

 

شرایط من پس از عمل جراحی سینه کبوتری چگونه خواهد بود؟

پس از جراحی به اتاق ریکاوری برده میشوید تا به هوش بیایید و وضعیتتان پایدار شود.

ابتدا بسیار خواب آلوده و بی حال هستید که به دلیل تاثیر بیهوشی است.

بر وضعیت ضربان قلب، فشار خون و سطح اکسیژن خون و میزان دردتان نظارت میشود.

زمانی که در اتاق ریکاوری هستید ممکن است عکس سینه گرفته شود تا اطمینان حاصل شود هیچ نشتی هوا در شش ها وجود ندارد.

جهت تخلیه مایعات سینه معمولا یک لوله باریک در ناحیه عمل جایگذاری میشود که به یک کیسه در بیرون از بدنتان متصل است. به این وسیله، درن میگویند و مایعات در آن جمع آوری میشود. ممکن است تا پنج روز لازم باشد درن به بدنتان وصل باشد. این بستگی به مقدار مایعات دارد.

به محض بهبودی پس از بیهوشی (که معمولا چند ساعت طول میکشد) از شما خواسته میشود کم کم شروع به نوشیدن مایعات کنید. اگر مشکلی نداشتید میتوانید خوراکی جامد بخورید.

حالت تهوع یکی از عوارض شایع بیهوشی است. در صورت لزوم برای خنثی کردن آن داروی ضد تهوع داده میشود.

جند روز اول باید رژیم غذایی سبک داشته باشید.

تا زمانی که بتوانید غذا بخورید ممکن است سرم به شما تزریق شود.

برای جلوگیری از یبوست، داروهای مسهل مرتبا به شما داده میشود. یبوست در کسانی که مسکن به آنها تزریق میشود شایع است و پس از چنین جراحی، میتواند فرد را خیلی اذیت کند. همچنین مایعات فراوان باید مصرف شود.

به محض این که بتوانید (معمولا روز پس از جراحی)، باید از تخت پایین بیایید و راه بروید. ورزش به تنفس و گردش خون کمک میکند. ورزشهای اصلاح حالت بدن و بالا تنه، روز پس از جراحی باید شروع شود. این ورزشها بهبودی را نیز تسریع میکنند.

 

پس از عمل جراحی اصلاح سینه کبوتری، چه زمانی از بیمارستان مرخص میشوم؟

معمولا پس از 4 یا 5 روز از بیمارستان مرخص میشوید. برای بهبود حرکت پیش از رفتن به خانه ممکن است لازم باشد یک تا چند جلسه فیزیوتراپی لازم باشد. اگر هنوز درن به شما وصل باشد و همان حوالی زندگی میکنید، میتوانید با درن به خانه بروید و بعدا طبق زمان اعلام شده برگردید تا درن کشیده شود.

بیشتر کودکان ظرف دو هفته، با رعایت محدودیتهایی که به آنها گفته شده میتوانند به مدرسه بروند.

 

در هفته های اول پس از عمل جراحی اصلاح سینه کبوتری، چه محدودیتهایی را باید رعایت کنیم؟

نباید هر دو بازو را همزمان کامل بکشید و پشت ببرید.

تا سه ماه نباید با کمک بازوها، از روی صندلی یا تخت بلند شوید.

ورزشهایی مانند کاراته، جودو، ژیمناستیک، راگبی یا سایر ورزشهای برخوردی را حداقل تا شش ماه باید کنار بگذارید.

پس از سه ماه دویدن و شنا را میتوانید از سر بگیرید.

از بلند کردن یا کشاندن اجسام سنگین در سه ماه اول پس از جراحی، خودداری کنید.

تا سه ماه نباید هیچ گونه کوله پشتی استفاده کنید.

تا سه ماه نباید رانندگی کنید. در مورد این که از کی میتوانید خودتان رانندگی کنید، باید با پزشک هماهنگ کنید.

باید همیشه کمربند ایمنی استفاده کنید. هیچ وضعیت پزشکی عدم استفاده از کمربند ایمنی در اتومبیل را توجیه نمیکند.

اکیدا توصیه میشود پیاده روی کنید و مرتبا این کار را انجام دهید تا عضلات تقویت شوند. همین که مرخص شدید و به خانه رفتید، پیاده روی را شروع کنید.

پس از عمل تا یک ماه هنگام خم شدن یا نشستن، نباید از بالای کمر خم شوید یا قوز کنید.

در ماه اول فقط به پشت میتوانید بخوابید و از خوابیدن به شکم باید جدا اجتناب کنید.

از زمانی که میتوانید از رختخواب بیرون بیایید و روی پای خود بایستید، میتوانید دوش بگیرید.

معمولا 5 روز بعد از مرخص شدن، پانسمان و بانداژی که روی زخم بسته شده است کاملا برداشته میشود.

 

آیا لازم است پس از عمل جراحی، دوباره به دکتر مراجعه کنم؟

بله. دو یا سه هفته پس از جراحی (بسته به نظر جراح) باید نزد پزشک خود بروید. مراجعات بعدی را دکتر برایتان مشخص خواهد کرد اما معمولا سه ماه، شش ماه و دوازده ماه بعد از عمل باید پزشک شما را ببیند.

 

در چه صورت باید فورا با پزشک تماس بگیرم؟

دمای بدن بالاتر از 38 درجه سانتیگراد شده است

قرمزی، ورم، ترشحات یا خونریزی از محل زخم اتفاق افتاده است

درد سینه بدتر شده به خصوص هنگامی که نفس عمیق میکشید

درد با مسکن کنترل نمیشود

مشکل تنفسی دارید

سرفه ها برطرف نمیشوند

جراحتی در ناحیه سینه اتفاق افتاده که ممکن است باعث شود بخیه های داخلی پاره شوند

درد سینه ناگهان شروع شده است یا تنفس مشکل شده است

 

 

دکتر رحمانی 

 

در ذیل این مقاله صرفاً تجربیات و نظرات خود را در مورد این بیماری بیان بفرمایید و در صورت داشتن هرگونه سوال به شماره 09120758267  از طریق واتساپ  اقدام نمایید